18 nr. 5 September 2022 Circulariteit Project in Haps levert blauwdruk op voor circulair renoveren Circulair bouwen is steeds meer in opkomst, maar circulair renoveren is veel minder in ontwikkeling. Dat het niet eenvoudig is, maar wel degelijk kan, bewijst de renovatie van 36 huurwoningen in Haps. Deze woningen van woningcorporatie Mooiland worden door bouwbedrijf elk groep zo circulair mogelijk aangepakt. Dat betekent dat er maximaal wordt ingezet op demontabele onderdelen, het opknappen van deuren en kozijnen, en uiteraard het energetisch upgraden van de woningen. Wat daarvoor nodig is en wat daaraan voorafgegaan is, vertellen Norbert Puttman van Mooiland en Harm Rombouts van elk groep. Auteur: Harmen Weijer, foto’s: elk groep Het verhaal over dit bijzondere project begint – zoals zo vaak – bij de ambitie van de opdrachtgever, in dit geval woningcorporatie Mooiland, vertelt Norbert Puttman. Hij is projectmanager transformatie-, renovatie- en duurzaamheidsprojecten bij deze Brabantse woningcorporatie. “We hebben een duurzaamheidsambitie, maar circulariteit is de afgelopen 3 à 4 jaar eveneens aan de orde. En wat ik daarin merk is dat marktpartijen op de een of andere manier circulariteit meer zien als passend in hun activiteiten. Om te kijken of meer circulariteit mogelijk is voor ons woningbezit, zouden we ons Programma van Eisen (PvE) kunnen aanpassen en uitbreiden. Maar dat zou al gauw twee tot drie jaar duren, voordat we dat goed hebben doorgevoerd. We hebben gedacht: we gaan er nu mee aan de slag.” Dus startte Mooiland met het opzetten van een pilotproject voor een circulair renovatieproject, waarbij de woningcorporatie aan haar 5 vaste onderhoudspartners heeft gevraagd met een voorstel te komen hoe dit aan te pakken. Puttman: “elk groep kwam met het beste plan, waarop wij de renovatie van de 36 seniorenwoningen in Haps als pilot inzetten.” Deze woningen stammen uit 1976 en bestaan uit een begane grond en één verdieping. Puttman: “De woningen zijn in de bijna 50 jaar wel een keer gerenoveerd, maar nu was het hard nodig om ze ook op een goed energetisch niveau te brengen. Ze hebben nu energielabel D/E en gaan naar label A.” Matrix Daarvoor moet wel het nodige uit de kast worden gehaald, waarbij zo veel mogelijk circulair te werk wordt gegaan, vertelt Harm Rombouts van elk groep. “We kijken daarbij steeds naar wat er traditioneel zou worden gedaan in een renovatie en we zetten daar circulaire maatregelen tegenover. En iedere keer maken we in een matrix de afweging of dit echt mogeCorporaties en circulariteit Meer weten over circulair renoveren door woningcorporaties? Raadpleeg het dossier voor corporaties op de site van het Transitieteam Circulaire Bouweconomie. Meer info: www.circulairebouweconomie.nl/bronnen/?_sft_doelgroep=corporaties lijk is. In zo’n matrix nemen we de variabelen op als: herkomst, toekomst, kosten en risico’s. Zo verbeteren we de thermische schil van de woningen door zowel dak, gevel als bodem te isoleren. Dat betekent bijvoorbeeld voor de bodemisolatie dat we niet voor PUR-schuim gaan, maar voor schelpenzand. Dat is een natuurproduct, losmaakbaar en herwinbaar. Voor de varianten van dakisolatie hebben we ook gekeken of er circulaire oplossingen zijn. Daar zijn we uitgekomen op Isovlas. Dat geldt ook voor plat dak-bedekkingen. We hebben gekozen voor het product van Citumen, die oude bitumen dakbedekkingen recyclet en tot een nieuwe dakbedekking maakt.” Ook de dakpannen zijn aangepakt. “Sommige dakpannen waren goed genoeg om nog jaren te kunnen gebruiken, andere weer niet. Bij traditioneel renoveren zou je voor het hele project nieuwe dakpannen plaatsen. Hier kiezen we voor een mix van tweedehands en eigen hergebruikte dakpannen. Die tweedehands pannen halen we op bij Luijtgaarden.” Een ander voorbeeld waarbij bij traditioneel bouwen vrij standaard gekozen wordt voor nieuw, zijn de voordeuren. “De bestaande voordeuren voldeden niet meer aan het politiekeurmerk. Zo ontbreekt een driepuntssluiting. Dat vraagt ook om een dikkere, stijvere en zwaardere deur. Dat is ook nodig om het nieuwe, HR++ glas in de voordeur te kunnen plaatsen. We hebben de oude deuren van extra beplating voorzien, waardoor de deur van 40 mm naar 54 mm dikte gaat. Tezamen met een nieuwe onderdorpel, glas en hang- en sluitwerk zijn de oude deuren opgewaardeerd naar de normen en waarden van nu. Zo kunnen ze weer 20 tot 30 jaar mee.” Waarde toekennen Omdat circulariteit en zeker circulair renoveren nog in de kinderschoenen staat, is het lastig om waarden toe te kennen aan sommige producten. Rombouts: “Dat is in rekenmethodieken nodig om een goede afweging te kunnen maken tussen traditionele en circulaire producten. Want de verschillende materialen zijn er vaak wel, maar het eindproduct als die materialen worden samengevoegd, niet. Ik wil bijvoorbeeld van begin af aan een dakplaat maken van gerecyclede houten balken en platen, met gebruikte jeans als isolatievulling. Deze materialen bestaan en kun je combineren, maar zo’ n circulaire dakplaat bestaat dus nog niet en dan is moeilijk om er een waarde aan te hangen, zoals in de MKI- en MPG-scores. En dat geldt In Haps renoveert elk bouwgroep 36 seniorenwoningen Mooiland op circulaire wijze. Ook het toilet in de badkamer is vernieuwd. Na de renovatie krijgen de bewoners weer een up-to-date keuken, die jaren meekan.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=