11 nr. 3 Mei 2023 Thema Renovatie & Transformatie Natuurlijke isolatiematerialen omarmd door Brabantse woningcorporaties Biobased renoveren is een van de manieren om de CO2-uitstoot van de productie van bouwmaterialen terug te dringen. Traditionele isolatiematerialen kennen een grote footprint. Maar dat kan anders, want het gebruik van biobased materialen als isolatiemateriaal is flink in opkomst. En dat mes snijdt aan twee kanten, want het telen van de gewassen voor biobased materialen, zoals vlas, hennep, lisdodde, biedt agrarische ondernemers een nieuw verdienmodel door het vastleggen van CO2 en het herstelvermogen voor de bodem en biodiversiteit. Bouw en landbouw kunnen elkaar helpen en versterken om uit de stikstof- en klimaatcrisis te komen. En daar kunnen woningcorporaties als grote woningeigenaren flink bij helpen. Een van de voorlopers is de Noord-Brabantse woningstichting Area, met woningen in onder andere Uden en Veghel. Auteur: Harmen Weijer. Foto’s: Area Area voert samen met andere woningcorporaties het project Brabant Verbouwt Natuurlijk Samen uit, vertelt projectleider Dirk van den Tillaar van Area. “Dat is een samenwerking met akkerbouwers in de omgeving, die voor ons de gewassen telen die als isolatie te gebruiken zijn. Het gaat dan met namen om hennep, (graan)stro, vlas en miscanthus. Verbouwen in de projecttitel slaat dan zowel op hen als voor ons als we onze woningen gaan verbouwen en isoleren met deze gewassen.” Samen is eveneens heel belangrijk, want het gaat er om iedereen in de keten mee te krijgen. “Ik zag vorig jaar eigenlijk het licht tijdens een bijeenkomst tijdens de Dutch Design Week, waar bleek dat boeren, verwerkers en aannemers wel willen werken met natuurlijke isolatiematerialen, maar iedereen keek naar de opdrachtgever, zoals naar ons als corporatie. En omdat wij in ons koersplan al jaren hebben staan dat we meer met circulariteit willen doen, zien we dit dé kans voor meer verduurzaming en circulariteit.” Koehandel Het transitieprogramma Building Balance is een door de landelijke overheid en de provincie Noord- Brabant gefinancierde organisatie, die op verschillende plekken in het land de agrarische- en bouw- en vastgoedsector bij elkaar brengt. Samen met Building Balance is Van den Tillaar met 20 akkerbouwers uit de omgeving om de tafel gaan zitten en zijn er afspraken gemaakt over welke gewassen waar geteeld gaan worden. “Dat was oprecht een soort koehandel. Zij vroegen van ons commitment dat wij als woningcorporaties biobased materialen zouden afnemen. Wij hebben aangegeven dat we voor in ieder geval 10 hellende daken natuurlijke isolatiematerialen willen afnemen. Dit hebben andere corporaties ook gedaan. En zo konden de boeren aan de slag, waarbij het aan hen is welk product ze gaan telen. Zij weten immers precies wat op de akkers in onze omgeving het beste geteeld kan worden. Enige voorwaarde is dat het ingeblazen moet kunnen worden, want zo verwerken wij het in de woningen.” Twee andere corporaties uit de omgeving, Compaen en Thuis uit de regio Eindhoven-Helmond, doen ook mee. “Zij hebben, samen met alle 13 woningcorporaties in de Metropool Regio Eindhoven, afgesproken met hun gemeentebesturen meer biobased materialen te gebruiken bij hun woningrenovaties en nieuwbouw. Voor dit jaar betekent dat ze 5% biobased gaan inzetten, oplopend tot 100% in 2027. Dat gaan wij als Area overigens ook doen. Dan zijn er wel meer boeren nodig dan 20, maar daarvoor is nog de tijd. Dat dit in Eindhoven is gelukt, is ook een mooi voorbeeld voor onze gemeente Maashorst. We gaan hun convenant als blauwdruk gebruiken om hier ook deze afspraken te maken. Zo’n convenant is namelijk belangrijk ook alle partijen in de bouwketen mee te krijgen.” Verwerking Een belangrijke vraag vanuit de bouwsector is: is de verwerking van natuurlijke gewassen op dezelfde manier te verwerken als conventionele isolatiematerialen? “In principe wel, we stappen wel over van isolatieplaten naar inblaasisolatie. Het is niet een kwestie of het kan, het is meer een kwestie van willen. En let wel: deze vezelgewassen zijn als isolatiemateriaal niet alleen beter voor het milieu maar ook isoleren ze beter: warmer in de winter, koeler in de zomer. Want synthetische materialen warmen namelijk sneller op en geven dus hun warmte sneller door.” Een andere veelgehoorde vraag is dat of er in natuurlijke vezels niet meer schimmels kunnen optreden. “Dat is niet het geval: deze materialen zijn beter vochtregulerend dan conventionele materialen. Ook vragen aannemers zich nog wel eens of ze in plafonds kunnen werken om verlichting aan te brengen, als er boven het gipsplaten plafond bijvoorbeeld stro is gebruikt, eigenlijk net als vroeger. Dat zit er zo strak in; dat valt niet naar beneden.” Inmiddels zijn meer corporaties geïnteresseerd in dit project, vertelt Van den Tillaar. “Ik ben de afgelopen maanden regelmatig gebeld door andere woningcorporaties, die ik graag verder informeer. Want uiteindelijk zullen we dit met z’n allen moeten doen.” Dirk van den Tillaar van Area doet op de vakbeurs Renovatie & Transformatie op woensdag 24 mei mee met de paneldiscussie Biobased Renoveren voor corporaties. Dat doet hij samen met: Marjet Rutten, Jan Willem van de Groep, Nicolaas van Everdingen en Rob Bogaarts van Building Balance. Tijd: 11:00 - 12:30 uur. Locatie: Podium Renovatie & Transformatie. Directeur-bestuurder van Area, Jan van Vucht (rechts) bij akkerbouwer Jos en Joost Derks (vader en zoon).
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=