19 nr.1 Februari 2023 Installaties – Interview hoor je een behoorlijke wind en regenbui, maar in het gebouw hoor je er helemaal niets van. En besef dat het in de verblijfsruimtes juist heerlijk stil is, omdat je ventileert met grote volumes en lage snelheden. Je hebt dus geen last van zoemende airco-units.” Wat maakt EWF duurzaam? “Luchtfilters en geluiddempers in conventionele luchtbehandelingskasten hebben een grote luchtweerstand, waardoor de ventilatoren heel hard moeten werken en daardoor veel stroom gebruiken. Bij EWF heb je geen luchtfilters en geluiddempers nodig, en door de vallende druppels wordt zelfs druk opgewekt waardoor de ventilatielucht door het gebouw wordt getransporteerd. De winst van het EWF-systeem zit verder ook in de lage weerstanden in kanalen en de beperking in op te stellen vermogens. Met toepassing van EWF is het energieverbruik wel 50 procent lager. Trouwens, EWF is niet alleen duurzaam, het zorgt ook nog eens voor een supergezonde binnenluchtkwaliteit. EWF is toegepast in hotel Four Elements in Amsterdam en in het Rotterdamse universiteitsgebouw Langeveld Building, vernoemd naar de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Henny Langeveld. Wat zijn de belangrijkste lessen daar geleerd? “Bij hotel Four Elements (EWF 1.0) is geen warmteterugwinning en vraagsturing van ventilatie in de hotelkamers toegepast, waardoor het warmtegebruik erg hoog is. Het stroomgebruik is daarentegen wel heel laag. Bij het Langeveld Building (EWF 2,0) is wel warmteterugwinning toegepast en de ventilatie wordt geregeld op basis van CO2concentratie in de ruimten. We gaan de komende tijd uitvinden of de theorie ook daadwerkelijk zo uitpakt in de praktijk. We maken alle data openbaar, zodat iedereen kan meedenken en voort kan bouwen op deze super intelligente oplossing.” EWF kan worden toegepast in de woningbouw. Dan gaat het met name om de gestapelde woningbouw vanaf vier verdiepingen. Waarom hoogbouw? “EWF werkt met hoogte. Hoe hoger het gebouw, des te groter de trek en toevoer van ventilatielucht en de afvoer daarvan. Hoe hoger de klimaatcascade, des te meer druk erin wordt opgebouwd voor het luchttransport. Hoe hoger de zonneschoorsteen, des te hogere thermische trek voor het afzuigsysteem.” Er zijn al verscheidene studies geweest naar toepassing van EWF in de bestaande woningbouw. Neem de recente case study van Yamini Patidar, waarin ze onderzocht hoe EWF toegepast kan worden op een galerijflat uit de jaren ’60 van 16 verdiepingen. Wat concludeerde zij? “Dat renovatie met toepassing van het EWF-concept prima mogelijk is en tot forse energiebesparingen leidt. Je moet bedenken dat in 2050 – als we allemaal energieneutraal moeten zijn - maar 1 procent van ons woningenbestand dan nieuwbouw is en 99 procent bestaat uit bestaande bouw. Voor die enorme renovatie-opgave staan we. Yamini Patidar heeft voor haar uitstekende studie vorig jaar de EWF-prijs ontvangen.” Renoveren met EWF - deep renovation - brengt wel met zich mee dat het gebouw tijdens de renovatie moet worden ontruimd, toch? “Inderdaad, maar ik denk niet graag in obstakels, liever in mogelijkheden. In dit geval pleit ik voor een meer systematische wijkrenovatieaanpak, waarbij je dit probleem makkelijker kunt tackelen. Dus niet pandje voor pandje renoveren, want dan zie je je elke keer voor dezelfde problemen gesteld. Wat nou als de zon niet schijnt en het niet waait: werken dan de zonneschoorsteen en het Ventec-dak misschien niet? “We werken met hulpventilatoren in de klimaatcascade en de zonneschoorsteen die naar behoefte bijspringen. Ik vind ook, en dat is een persoonlijke noot, dat we terug moeten komen van het idee dat installaties altijd gedimensioneerd moeten worden op de meest extreme omstandigheden die zich bijna nooit voordoen. We kunnen ons als mensen ook best aanpassen en een trui aantrekken als het nodig is.” Hoe zit het met de initiële kosten en later ook de onderhoudskosten? “Volgens een studie uit 2019 voor een woningbouwproject in Amsterdam waren de initiële kosten 1,5 procent hoger dan voor een referentiesysteem, maar de energie- en onderhoudskosten aanzienlijk lager.” Waar gaan we het eerste EWF-woongebouw in Nederland zien? “Waarschijnlijk in één van de grote steden, waar hoogbouw noodzakelijk is. Ik weet dat het EWF-concept op dit moment meedingt in een aantal tenders. Het zou mooi zijn als er enkele voorstellen als winnaar uit de bus komen.” Het Ventecdak op het schoolgebouw zorgt voor de aanvoer van verse en de afvoer van vuile lucht door over- en onderdrukken. Foto: Eric Fecken De Klimaatcascade is een schacht waarin van bovenaf waterdruppels worden gesproeid, waarmee de lucht kan worden gekoeld of verwarmd. Foto: Eric Fecken Het EWF-concept is toegepast is bij een onderwijsgebouw van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Daarnaast is het mogelijk EWF toe te passen bij bestaande hoogbouw. Foto: Eric Fecken In het EWF-concept wordt gebruik gemaakt van natuurlijk energiebronnen, geothermische energie, wind en zon: Earth, Wind & Fire (EWF). Hiermee wordt een gebouw een klimaatmachine, geactiveerd door natuurlijke hulpbronnen. Beeld: Ben Bronsema.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=