23 nr. 7 December 2022 betonelementen printen, variërend van 2 tot 12 vierkante meter, had wereldwijd nog nooit plaatsgevonden. Er hebben drie constructeurs aan gerekend, omdat deze betontoepassing uniek is. Je weet ook dat je tegen kinderziektes bij productie en bouwproces aanloopt. Zo kunnen ze een paar uur bezig zijn met het printen van een betonelement en dan gaat het met de laatste 5 laagjes mis en moet het element worden afgekeurd. Dat heeft direct gevolgen voor de planning. Bij de eerste flat van 77 woningen loopt de planning uit, maar elke dag wordt er thans gebouwd. De voorzetconstructie staat en de onderste twee lagen zijn voorzien van de geprinte betonelementen; de plintlaag is ook het lastigste. Hierna zal het makkelijker gaan, met als sluitstuk de kroonlaag, die weer wat complexer is. We communiceren duidelijk met de bewoners en die snappen de moeilijkheden. Zij zijn blij met de metamorfose. Bij de tweede flat kunnen wij alle leerpunten benutten voor een sneller bouwproces.” PV-panelen bovenaan lijstje verduurzaming Normaliter is Helder Vastgoed van de bewezen technieken. “Zo gaan wij niet direct voor warmtepompen bij verduurzaming, omdat je dan echt vloerverwarming in de woningen moet hebben. Dan moet je deze echt overhoop halen. Wij willen juist voorkomen dat bewoners tweemaal moeten verhuizen. Daarom blijven de huurders bij de verduurzaming en geveltransformatie bij de Hendrik Baskeweg in hun woning zitten. Alleen het balkon is afgesloten tijdens de werkzaamheden. In de zomer hebben zij hun stoelen buiten op het grasveld gezet en dat bleek extra gezellig met de medebewoners. Toepassing van PV-panelen is voor ons een ander verhaal: die zijn eenvoudig in te passen bij een verduurzamingsaanpak. Inmiddels hebben wij dat al bij 4000 van onze woningen gedaan. Daarnaast proberen wij de schil van woningen en gebouwen zodanig te isoleren dat we later gemakkelijk kunnen overstappen op nieuwe installatietechnieken.” Thermische ingrepen Bij de twee flats wordt de vloer tussen de bergingen en begane grond extra geïsoleerd, evenals de kopgevels. “Het dak wordt eveneens vernieuwd en goed geïsoleerd, voordat we de PV-panelen plaatsen. De woningen hadden al isolatieglas, dat wordt vervangen door HR++ glas. Ook de voordeuren worden vernieuwd, met nieuw isolatieglas. Kieren worden dubbel gedicht. Het videofoon systeem is in de eerste flat al vervangen. In de woning hoeven wij niet veel te vernieuwen, de badkamers en toiletten zijn namelijk vrij recent opgeknapt. Ventilatiesystemen hoeven niet te worden vervangen. Ook de cv-ketels blijven, dat zijn zuinige eco-modellen, die kunnen nog jaren mee, in elk geval tot de keuze is gemaakt voor wel of niet een warmtenet in de wijk. Wel mogen de huurders een nieuwe keuken laten installeren, waarbij we dan koken op gas omzetten naar koken op elektriciteit. Veel bewoners zijn echter tevreden met hun huidige keuken en zien daar vanaf, mede vanwege de rompslomp. Maar zij mogen naderhand alsnog een nieuwe keuken kiezen. Bij mutaties vervangen wij sowieso de keukens door een gasloze variant. Op de galerijen en in gemeenschappelijke ruimten komt overal ledverlichting. De algemene zonnepanelen worden benut voor het energieverbruik in die ruimten en voor de liften. De flats worden met al deze maatregelen en de zonnepanelen een stuk energiezuiniger.” Voorsprong door planmatige aanpak Voor de huurders is er geen sprake van een huurverhoging. “Ons beleid is dat we voor verduurzaming niets extra’s rekenen. Ten eerste omdat je zo alle bewoners meekrijgt en ten tweede omdat wij de verduurzaming planmatig bij ons onderhoud betrekken. Vanaf 1982 zorgen wij dat bij meerjaren-onderhoudswerkzaamheden onderdelen naar de eisen van nieuwbouw kunnen worden getild. Spouwmuren worden geïsoleerd, gevelpanelen worden vernieuwd, etc.. Vanaf 1993 doen wij dat op basis van complete bouwdelen, bijvoorbeeld in de vorm van buitengevelisolatie en vernieuwen van daken. Zo hebben wij de afgelopen decennia een grote voorsprong opgebouwd op het gebied van energiezuinigheid, comfort en esthetische uitstraling. Onze woningen zitten sinds vorig jaar gemiddeld op energielabel B en bij huidige ingrepen zitten we op A of beter.” Duurzaam De twee flats uit de jaren ’70 krijgen ook die nieuwbouwkwaliteit. Ton op ’t Ende: “Natuurlijk hebben wij vooraf bekeken of sloop/nieuwbouw beter zou zijn dan upgrading. Maar de constructie van de flats is prima en de plattegronden zijn ruim; zo worden ze vandaag de dag niet meer gebouwd. En het is natuurlijk duurzaam om een gebouw te handhaven. Bovendien kun je 154 gezinnen niet makkelijk elders onderbrengen in de huidige situatie van woningnood. We zijn blij dat we de flats grootschalig verduurzamen en dat ze weer 40 à 50 jaar meegaan. Het is bij verduurzaming en of upgrading per definitie een afweging om je iets voor korte tijd opknapt of grondig gaat vernieuwen. Dit laatste staat bij ons voorop. Zeker als het gebouw tegelijkertijd een nieuwe look krijgt. En we zijn zuinig op die look: we zullen de betonelementen stelselmatig reinigen. Elk materiaal vervuilt, zelfs gladde Trespa platen worden groen. Groot voordeel is dat wij eigen afdelingen en mensen hebben voor onder andere engineering, installatietechniek, bouwwerkzaamheden en onderhoud. We zitten overal bovenop.” CO2-neutraal in 2050 Helder Vastgoed BV is onderdeel van Woningstichting Den Helder. Samen verhuren ze meer dan 10.000 woningen in Den Helder en omstreken. Het onderhouden en verduurzamen van het woningbezit behoren tot één van de belangrijkste taken van deze woningcorporatie. Het streven is een CO2-neutraal bezit in 2050. Daarbij wordt naast isoleren en plaatsing van zonnepanelen ook gekeken naar de inzet van nieuwe energiebronnen. Gevel met cachet De golvende balkons en organische vormen zijn geïnspireerd op ontwerpen van de Catalaanse architect Antoni Gaudí. Er is sprake van 250 verschillende vormen betonelementen voor plint, middenstuk en kroon. Omdat het gebouwcasco niet extra mocht worden belast, is een voorzetgevel bedacht die op een eigen fundering rust, met een raamwerk van lange stalen en betonnen kolommen, betonnen balkonplaten en geprinte borstweringen die je over de bestaande balkons schuift. Met doordachte stalen schoentjes wordt de voorzetgevel verankerd. Omdat de balkons uitkragen, is een evenwichtsconstructie ontworpen, met stalen verzwaringen aan de onderzijde van de balkons. Omdat de geprinte betonelementen geen wapening hebben en alleen op druk kunnen worden belast, is constructief een tweede draagweg verwezenlijkt met een koperkleurige staalconstructie binnen het frame. Dat koperkleurige staal is ook gebruikt om het lijnenspel te accentueren langs de borstweringen. Die combinatie geeft de gevel extra cachet. Datzelfde geldt voor de koperkleurige hekwerken met bloemmotief. Onderdeel van de verduurzaming van het woningbestand is het plaatsen van PV-panelen, inmiddels is dat al bij 4000 woningen gedaan. Ook bij andere woningbouwprojecten wordt de gevel gemoderniseerd, samen met de verduurzaming. De aanpassing van de gevel is in volle gang.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=