8 nr. 3 Juni 2022 Thema Dak- en gevelrenovatie: Project in beeld Gevelbeplating van PI Sittard na ‘opfrissing’ opnieuw gebruikt Het renoveren van een gevangenis – of zoals het officieel heet: penitentiaire inrichting (PI) – is altijd een bijzonderheid. Maar als deze renovatie ook nog eens in bewoonde toestand gebeurt, valt deze helemaal op. En dat is al helemaal het geval als de PI geheel wordt verduurzaamd én van een nieuwe, frisse gevel wordt voorzien die voor een groot deel bestaat uit hergebruikte delen van de oude gevel. Zoals bij de PI Sittard, die het afgelopen jaar is gerenoveerd door BAM Bouw en Techniek. Projectleider Richard Klijnen vertelt over deze circulaire renovatie. Auteur: Harmen Weijer De penitentiaire inrichting van Sittard is in de 30 jaar dat het door Rijksvastgoedbedrijf wordt gebruikt, nog niet eerder gerenoveerd. En dat was inmiddels ook goed te zien aan de gevel en te merken binnenshuis. De bestaande gevelbeplating was door de invloed van zon, regen en wind behoorlijk aangetast, en de isolatie was ook niet meer op het niveau anno 2022. Richard Klijnen: “Het betreft een prefab betonnen gebouw, waar tegen de gevel een aluminium beplatingssysteem is geplaatst. In de raamopeningen zijn destijds stalen kozijnen geplaatst. Dit zijn ook de kozijnen van de cellen, dus uitbraakwerend uitgevoerd. Dit systeem kenmerkte zich over het gehele gebouw door veel koudebruggen en slechte isolatie, waardoor er condensatie is opgetreden, met roestvorming tot gevolg. In de loop der jaren liep dat roestwater meer en meer over de witte gevelplaten, en dat liet natuurlijk sporen na.” Omdat eigenaar Rijksvastgoedbedrijf circulariteit hoog in het vaandel heeft staan, is besloten zoveel mogelijk de gevelplaten opnieuw te gebruiken, een circulaire gevelrenovatie dus. Klijnen: “We zijn begonnen met het voorzichtig verwijderen van de gevelbeplating. De isolatie erachter wilden we eigenlijk eveneens hergebruiken. Alleen was de isolatie niet dik genoeg en door de leeftijd vielen de isolatieplaten bij het verwijderen helemaal uit elkaar. Daarom hebben we het isolatiemateriaal verzameld, waarna deze door Rockwool is ingenomen en opnieuw gebruikt in het productieproces voor nieuwe isolatie. Ook de stalen kozijnen waren qua isolatie niet meer te hergebruiken. Deze zijn de schrootbak in gegaan.” Restauratie De aluminium beplating daarentegen is door een heel restauratieproces gegaan, vertelt Klijnen. “We hebben de platen eerst schoongemaakt. Dat was nog wel een uitdaging, want die bestaande gevelplaten hebben aan de achterzijde een bitumen anti-dreunlaag. Bij de geplande nieuwe poedercoating komt echter veel warmte vrij en die zou ervoor zorgen dat die antidreunlaag de beplating zou aantasten. Daarom hebben we eerst die bitumenlaag er af moeten halen, overigens zonder te zandstralen zoals gebruikelijk. Dat is bij aluminium niet mogelijk, want dan straal je er gaten in. We hebben daarvoor een andere methode gevonden: koud-ijsstralen. Daarmee blijft de aluminiumbeplating wel intact en zo is de bitumineuze achterlaag verwijderd.” Daarna zijn de gevelplaten naar een gespecialiseerd bedrijf gegaan om opnieuw gepoedercoat te worden. Overigens is er nu geen nieuwe antidreunlaag aangebracht. “Die laag was eigenlijk helemaal niet nodig. Zo’n laag wordt aangebracht als geluiddemping op de gevel bij zware regen- of hagelbuien. Maar omdat deze laag er verticaal op zou moeten worden aangebracht, zou dit bij dit soort buien toch voor weinig demping zorgen.” Bij het verwijderen van de oude beplating was al duidelijk geworden dat geen plaat exact dezelfde was. Klijnen: “Dat betekende dus dat elke plaat weer op dezelfde plek terug moest komen, anders zou het niet passen. We hebben dus iedere plaat gelabeld. Dat kon uiteraard niet met een simpele viltstiftmarkering, want die gaat bij het schoonmaken en poedercoaten er weer af. We hebben aanvankelijk gewerkt met tekstlabels, die we aan de platen hingen. Omdat de nieuwe beplating ook nog eens drie verschillende kleuren zou krijgen, vroeg dat een nog slimmere markering. Dat hebben we gedaan door met vormpjes per kleur te werken, zoals driehoekjes, rondjes en vierkantjes.” Bewoonde toestand De renovatie was dusdanig omvangrijk dat de penitentiaire inrichting tijdens de werkzaamheden in gebruik moest blijven. Klijnen: “We hebben daarom een systeem opgezet, waarbij we iedere dag 12 cellen aanpakten. Dat betekende dat de gedetineerden ’s morgens uit hun cel gingen. Daarna haalden we de stalen kozijnen en ramen eruit, en vervingen deze door nieuwe ramen en kozijnen. Om 4 uur ’s middags konden de gedetineerden weer terug naar hun cel met een geheel nieuwe, netjes afgewerkte binnengevel. En die cyclus hebben we voor alle 347 ramen herhaald. In onze planning vormde dit deel van de renovatie de rode draad. Het weer De bestaande gevelbeplating van de penitentiaire inrichting in Sitaard was door de invloed van zon, regen en wind behoorlijk aangetast, en de isolatie was ook niet meer op het niveau anno 2022. Het isolatiemateriaal kon niet worden hergebruikt. Het is verzameld, waarna deze door Rockwool is ingenomen en opnieuw gebruikt in het productieproces voor nieuwe isolatie. In de raamopeningen zijn destijds stalen kozijnen geplaatst. Dit zijn ook de kozijnen van de cellen, dus uitbraakwerend uitgevoerd.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=