17 nr. 2 April 2022 Thema Renovatiebeurs: Monumenten Innovaties verduurzamen monumenten Tijdens de vakbeurs Monument is verduurzaming een van de hot topics. Vooral de vraag hoe verduurzaming van monumentale gebouwen het beste gedaan kan worden, staat centraal. Hele specifieke innovaties kunnen gebouweigenaren helpen die vraag te beantwoorden. Ondernemers in die creatieve sector zijn dan ook vorig jaar uitgedaagd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Dat is gebeurd met de oproep Innovaties duurzaam erfgoed via de SBIR-regeling, Small Business Innovation Research. In totaal zijn 8 projecten geselecteerd voor het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie. Auteur: Harmen Weijer IsoInterieur Het IsoInterieur is een door SATIJNplus Architecten B.V ontwikkeld, slim gestandaardiseerd systeem met flexibele modules. Het moet (Rijks)monumenten van binnenin goed, snel en hoogwaardig weten te verduurzamen. Dit gaat om monumenten zonder hoogwaardige gevelafwerking, zoals mijnwerkerskoloniën. Het modulaire IsoInterieur voegt isolatie, installatie, ventilatie, functionaliteit, afwerking en beleving in één product samen. Het is vooral ontworpen voor de randvoorwaarden en risico’s in monumenten, zoals vochtproblemen en het behoud van het historische materiaal. WarmeWolk Bij monumenten en oude gebouwen is het vaak niet wenselijk of mogelijk om convectoren te plaatsen of wanden, vloeren en plafonds geschikt te maken voor de afgifte van lagetemperatuurwarmte voor CO2-vrije verwarming. Het doet teveel afbreuk aan karakter en waarde van haar historie. KBnG heeft daarvoor de WarmeWolk bedacht: een object voor warmteafgifte dat eenvoudig is aan te brengen en te verwijderen. Dit object verwarmt bestaande gebouwen (en in het bijzonder monumenten) met stralingswarmte van lage temperatuur, zonder bouwkundige aanpassingen. Tarnoc Turbineketel in Monumenten Dit project van Tarnoc is een haalbaarheidsonderzoek naar de toepasbaarheid van innovatieve hogetemperatuur binnen opgestelde lucht- en waterwarmtepompen in monumentale panden. Het onderzoek richt zich op technische en uiterlijke aspecten, maar ook op de haalbaarheid binnen monumentale regelgeving. Onderdeel van de haalbaarheidsstudie zijn metingen in een monumentaal pand, dat beschikbaar is gesteld als testlocatie. Inside-the-Box De (cultuur)historische waarde van gebouwen staat uiterlijke aanpassingen voor het duurzaam verwarmen soms in de weg. Inside-the-Box van de Bouwhulp Groep is een modulaire productoplossing die zorgt voor het behoud van het monumentale karakter. De bestaande gasverwarming wordt verruild voor een hogetemperatuur lucht- en waterwarmtepomp. Vernieuwend is de ondergrondse bevestiging van buitenunits in plaats van aan de gevel of het dak. De ventilatiekanalen worden smaakvol verwerkt in elementen die opgaan in de omgeving, zoals een bankje voor de bewoners. Gestuurde Ventilatie Dit project van Van Schaik Innovation Handling B.V. zorgt voor energiebesparing met gestuurde ventilatie in erfgoedpanden. Langs ramen treedt koudeval op, het veroorzaakt energieverlies en tocht op de vloer. Geluid en snelle elektronica meten de luchttemperatuur en luchtsnelheid aan de ramen. Een zeer snelle regeling zet de luchtsnelheid met ventilatoren aan de ramen stil, zodat de koudeval stopt en er minder energie verloren gaat. Het voordeel is dat er met weinig inspanning én nagenoeg nauwelijks zichtbare apparatuur duidelijke energiebesparing plaatsvindt. Naast verminderde tocht, levert het ook een lagere omgevingstemperatuur met gelijk comfort op. ERP Erfgoed Kompas Om de warmtevraag te verminderen voor een lager energieverbruik en daarnaast de CO2-uitstoot te beperDe Tarnoc is een innovatieve hogetemperatuur lucht- en waterwarmtepomp voor in monumentale panden. ken met behoud van monumentale waarden moeten vele factoren afgewogen worden. De ervaring leert dat deze afweging onderdeel is van een zeer complex proces met verschillende stakeholders. Er zijn verschillende technische tools en maar weinig procestools op de markt om de keuzes te ondersteunen. Het NRP Erfgoed Kompas moet multidisciplinaire projectteams helpen dit proces te vergemakkelijken. Ook zorgt het voor borging van tussenresultaten en de informatie als input voor de communicatie naar de omgeving. Kade als energiefabriek Duizenden kilometers aan historische kademuren moeten worden gerenoveerd vanwege verzakkingen en de slechte staat van deze kademuren. Tegelijkertijd zijn er de duurzaamheidsambities voor het Nederlands erfgoed. De kade als energiefabriek, bedacht door De Groene Grachten, koppelt deze doelstellingen. Dit modulaire systeem haalt warmte uit het oppervlaktewater om de omliggende gebouwen te verwarmen. Het systeem kan op ieder moment aan de kade bevestigd worden, waardoor het optimaal aansluit op natuurlijke verduurzamingsmomenten van het monument. HeatCycle voor monumenten DeWarmte onderzoekt in dit SBIR Fase 1 project de technische én economische haalbaarheid van de doorontwikkeling van de HeatCycle voor toepassing in monumenten. Deze innovatie wint een aanzienlijk deel van de warmtevraag van een gebouw terug uit het eigen afvoerwater. De technologie draagt zo bij aan het direct verlagen van het gasverbruik. De kade als energiefabriek, bedacht door De Groene Grachten, koppelt twee doelstellingen: kades worden gerenoveerd, en monumenten in binnensteden worden verduurzaamd. Vernieuwend van Inside-the-Box is de ondergrondse bevestiging van buitenunits in plaats van aan de gevel of het dak.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=