32 nr. 1 Februari 2022 Installaties Stoomlocs leveren warmte voor eigen werkloods De monumentale werkplaats van de Museumstoomtram in Hoorn wordt gerestaureerd. Het gebouw, dat dateert uit 1929 en het oudste industriële monument van Hoorn is, wordt ook maximaal verduurzaamd. Daarbij is geen sprake van grootschalige bouwkundige ingrepen, maar met zonnepanelen – onzichtbaar op het omvangrijke dak – wordt een grote stap gezet. Meest opvallende verduurzaming is het gebruik van de warmte die vrijkomt bij het opstoken van de historische stoomlocomotieven voor de verwarming en koeling van de nieuwbouwuitbreiding van de werkplaats. De warmte wordt met een soort grote afzuigkappen boven de schoorstenen van het rijdend materieel opgevangen en omgezet voor klimaatbeheersing in het nevengebouw. Auteur: Paul Engels Ook voor drs. René van den Broeke, directeur/bestuurder van Museumstoomtram Hoorn-Medemblik is het nog spannend hoe effectief het innovatieve systeem straks is. “We weten dat het opstoken van ons rijdend materieel zeer ineficiënt is. Bij het opstoken van de stoomketels wordt hooguit zo’n 5% van de warmte van het hout en de kolen echt benut voor temperatuurstijging van het ketelwater, de rest vervliegt. Alleen al uit dat oogpunt is het geweldig dat we die restwarmte nu gaan benutten. Bovendien wordt de opgevangen lucht straks ook gezuiverd; ook dat is uit oogpunt van het milieu een grote stap voorwaarts. Het zijn en blijven stoomlocomotieven binnen onze collectie die deels bestaat uit rollend materieel dat wordt ingezet voor de toeristische ritten tussen Hoorn en Medemblik en deels uit historisch materieel dat ooit het stoomtrein- en stoomtramverkeer in Nederland bepaalde. We kunnen er geen elektrisch voortbewogen locomotieven van maken; dat zou afbreuk aan de historie doen.” In de monumentale werkloods wordt de collectie stoomlocomotieven gerestaureerd en tentoongesteld. Ook wordt het rollend materieel voor de treinritten hier opgestookt. Van den Broeke: “De werkplaats is gebouwd als rijtuigloods voor motorwagens. Vandaag de dag is de loods het ‘zenuwcentrum’ van ons museum. Wij zijn het grootste rijdende museum in Nederland. Behalve de stoomlocs en rijtuigen die we laten rijden, restaureren wij ook diverse historische treinen en trams. Met de restauratie van de werkloods en de nieuwbouw versterken wij ons thematisch museumpark over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De stoomtram is een vervolg op de stoomtreinlijnen die sinds 1839 in Nederland rijden. Lokaal en regionaal wilde men daar graag op aansluiten. Zo werden ook de lokaalspoor- en tramwegen rond Hoorn aangelegd.” Museumstoomtram sinds 1968 Met de opkomst van de autobus en vrachtauto in de jaren ’20 van de vorige eeuw wordt het lastiger de spoorlijnen succesvol te exploiteren. Als antwoord worden vanaf 1929 steeds vaker kleine motorrijtuigen ingezet in plaats van zware stoomtreiDe monumentale werkloods die wordt gerestaureerd, wordt uitgebreid met een deel nieuwbouw om de bezoekers aan het museum alles goed te laten zien (beeld: Noorderlicht Architecten). Bij het opstoken van het rijdend materieel wordt de warmte boven de schoorsteenpijpen van de stoomlocomotieven opgevangen en benut voor de verwarming en koeling van de nieuwbouw. De stalen kozijnen, het metselwerk, deuren en dak van de oude werkloods worden opgeknapt. De werkloods is het actieve hart van het museum.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=