RenovatieTotaal 6 - 2020

36 nr. 6 Oktober 2020 Duurzaam renoveren Circulaire renovatie Zwolse portiekflat met hulp van mbo-studenten In iedere grote en middelgrote stad in Nederland staan ze: portiekflats uit de jaren zestig en zeventig. En die zijn verre van up to date te noemen, zowel qua comfort als op energetisch gebied. Zo ook aan de Middelweg in Zwolle, waar woningcorporatie DeltaWonen drie blokken van in totaal 60 apparte- menten en 12 garageboxen laat verduurzamen en moderniseren. TBI-onderneming Koopmans Bouw voert deze renovatie uit. Circulariteit, exclusiviteit en duurzaamheid speelt daarbij een belangrijke rol, maar wel met behoud van de karakteristieke uitstraling van de gevels. En daarnaast is een deel van de renovatie ingericht als leerling bouwplaats voor MBO-studenten uit de Overijsselse hoofdstad Auteur: Harmen Weijer D e modernisering van de por- tiekflats is hard nodig, want de woningen zijn qua indeling en energieverbruik niet meer van deze tijd. De woningindeling wordt dus aangepakt en ook wordt er duur- zame installatietechniek toegepast, zoals zonnepanelen en microboos- ters. Vooral de nieuwe woninginde- ling zal de huurders van deze flats ISDE Met de ISDE stimuleert de Rijksover- heid Nederlandse huishoudens en bedrijven om minder gas te gebruiken en meer duurzame warmte. Hiermee besparen we energie en dringen we de CO2-uitstoot terug. Meer info: www.rvo.nl/isde. aanspreken, want van een kleine gesloten keuken gaan deze woningen naar een open keuken in een doorzon woonkamer. “De ramen aan de voor- kant geven nog meer doorkijk naar het tegenoverliggende park dan voor- heen, en dat was een belangrijk voor- waarde van de woningcorporatie”, vertelt projectleider Gerrit Abraham- se van Koopmans. Het balkon wordt twee keer zo groot dankzij een uitbreiding die loopt tot einde aan het bouwdoek op de foto. Artists’ impres- sion van het uiteindelijke resultaat van de drie portiekflats. De authentieke gevel is gereinigd en indien nodig hersteld. Tevens zijn er nieuwe, houten kozijnen herplaatst. 37 nr. 6 Oktober 2020 Op de begane grond worden bergingen en garageboxen omgebouwd tot 12 extra appartementen. Daarvoor moet wel een nieuwe vloer gerealiseerd worden. Ook de twee slaapkamers en badka- mer worden anders ingedeeld. Voor- heen waren er twee kleinere kamers, maar door de badkamer op een ande- re plek te plaatsen kan een grotere slaapkamer worden gerealiseerd. En doordat de keuken in de woonkamer komt, is er ruimte voor een kleinere, tweede slaapkamer. Het zorgt wel voor wat hoofdbrekens op construc- tief gebied. “Om dit te bereiken moe- ten we dragende tussenwanden ver- wijderen, waarvoor we wel een nieu- we stalen draagconstructie moeten realiseren.” Balkon Meer ruimte wordt ook verkregen door het achterbalkon te vergroten. “Het balkon wordt ruim twee keer zo groot, van 3,5 m2 naar 7,5 m2. Ook dat vraagt om een constructieve aanpas- sing. De uitbreiding rust op twee sta- len pilaren aan de buitenkant van het balkon. Aan de kopse kant van het balkon maken we een stalen verbin- ding met het bestaande balkon, waar- na een Fermacell vloer wordt aange- bracht over de gehele balkonvloer, ook over de oude betonvloer.” In de appartementen zijn alle houten vloeren verwijderd. Daarvoor in de plaats komt een vloersysteem van Sono. “Daarboven komt een ticker- plaat, waarna de vloerverwarming – die ook kan koelen – wordt aange- legd. Deze wordt afgestort met een anhydrietvloer.” Een belangrijke rol is weggelegd voor circulariteit en duurzaamheid. Abra- hamse: “Dat uit zich bijvoorbeeld bij het behoud van een van de drie blok- ken. Die zou aanvankelijk gesloopt moeten worden om 12 nieuwe appar- tementen te realiseren, maar we heb- ben DeltaWonen ervan weten te over- tuigen dat dat niet circulair is. Deze nieuwe appartementen komen nu in plaats van de garageboxen. We wor- den door Alba Concepts in het circu- laire concept ondersteund. Zoals met het gebruik van een circulaire dakbe- dekking. Verder passen we RO-anhy- driet dekvloeren toe, die gemaakt worden industriële reststoffen. Ten slotte maken we gebruik van een natuurlijk isolatiemateriaal, Isovlas, dat we in de voorzetwanden verwer- ken.” Microbooster Wat betreft duurzame installaties is gekozen voor zonnepanelen en een microbooster. Op het dak worden per woningen 5 zonnepanelen neerge- legd, wat neerkomt op 360 zonnepa- nelen, oftewel een vermogen van in totaal 111 kW. “Aanvankelijk wilden we met individuele warmtepompen gaan werken, maar dat werd echt te duur. We realiseren nu een techni- sche ruimte op het dak van waaruit warmte en koeling naar de woningen gaan.” In een nieuw te bouwen tech- nische ruimte in de woningen wor- den de microboosters geplaatst. Het gaat om een plug & play water/water warmtepompboiler met een warm tapwater buffervat van 190 liter van geëmailleerd staal met een magnesi- um anode. Het energielabel is A+, en er is ISDE -subsidie van het Rijk op aan te vragen. Tezamen met een CO 2 -gestuurde balansventilatie met warmterugwin- ning zorgt dit voor een warmtevraag per woning onder de 50 kWh, en mede daardoor een energielabel A. En hoewel de woningen niet van indivi- duele warmtepompen zijn voorzien, zijn ze wel voorbereid om te worden aangesloten op bijvoorbeeld een warmtenet. “Dat is afhankelijk van de beslissingen die de gemeente hierop maakt. Op het dak is in de nieuwe technische ruimte plek voor eventue- le warmtepompen en aansluitingen op een warmtenet.” Leerling bouwplaats Daarnaast is het project ook een leer- ling bouwplaats voor MBO-studenten van diverse bouw gerelateerde oplei- dingen van Deltion College Zwolle. Abrahamse: “Een van de portieken wordt door hen gerenoveerd, in hun eigen tempo, onder toezicht uiteraard van onze leermeesters. Ze zijn al van- De portiekflats aan de Zwolse Middelweg van woningcorporatie DeltaWonen zijn hard toe aan een renova- tie. Ze worden gemoderniseerd en verduurzaamd door Koopmans Bouw. De woningindeling is aangepast. De keuken (links gepland) komt in de woonkamer. Dankzij de extra grote ramen is het uitzicht op het tegenoverliggende park nog mooier. af maart actief op de werkplaats, met een corona-proof eigen ingang tot de bouwplaats. Het mooie is dat ze van begin tot aan de afbouw alle facetten in de renovatie kunnen leren, van installatietechniek tot aan dakbedek- king. Zo hebben ze ook een workshop asbestverwijdering gevolgd. En sinds een paar weken is de afbouw begon- nen, dus dan zijn ze actief in de appartementen zelf. Dit hele traject is intensief voor ons, maar het is belangrijk dat de jeugd geïnteresseerd wordt voor werken in de bouw.” Begin volgend jaar wordt het eerste blok opgeleverd, gevolgd door de andere twee in maart en april.