26 nr. 3 Mei 2025 Interview corporaties, die juist waren opgericht als hybride organisaties met veel zeggenschap van bewoners, werden commerciëler. Het paste in het neo-liberale gedachtengoed dat de afgelopen decennia in Nederland overheersend was en waarbij de overheid een stap terug zette. Nu hoeft het niet erg te zijn dat woningcorporaties commerciëler kunnen zijn. De kern is dat er samenwerking nodig is tussen de overheid, woningcorporaties en bedrijven met hun goede antenne voor de woningbehoefte. Juist die samenwerking is de afgelopen jaren te veel op de achtergrond geraakt. Een gebrek aan regie heeft bijgedragen aan de huidige scheefgroei. De oplossing ligt in het opnieuw organiseren van die samenwerking. Het zorgde ook voor ongelijkheid op de woningmarkt. Mensen met hogere inkomens kunnen zich vaak wel redden, maar het zijn juist de kwetsbare groepen die in de knel komen. Denk aan jongeren met een studieschuld of ouderen die vastzitten in een huis dat niet meer bij hun behoeften past. Wonen is een basisbehoefte, en we moeten ervoor zorgen dat niemand achterblijft. En ja, daarin vervult de overheid een belangrijke rol. Sterker nog: dat is zelfs verankerd in de Grondwet, waarin staat dat de overheid een hele belangrijke verantwoordelijkheid heeft voor het goede wonen in ons land.” Welke oplossingen ziet u, naast het simpelweg bijbouwen van woningen? "Het is iets dat we samen moeten oplossen, dus ook waaraan burgers kunnen meehelpen. We moeten het in ieder geval slimmer aanpakken met z’n allen. Bijvoorbeeld door slimme woonarrangementen. De overheid kan dit stimuleren door het aantrekkelijk te maken met belastingmaatregelen. En daar past ook in dat het makkelijker moet worden om vermogen door te kunnen geven naar je kinderen. Een ander aspect, dat ik in dit kader graag wil noemen, past goed bij gemeenten. Als er gebouwd wordt in een gemeente - nieuwbouw dan wel grootscheepse renovatie - is het belangrijk de burgers voldoende inspraak te geven aan de voorkant van de projecten. Die zeggenschap lijkt heel logisch, maar het gebeurt nog niet voldoende. En als je wilt voorkomen dat projecten vertraging oplopen, omdat burgers tot aan de Raad van State procederen tegen die woonprojecten, zul je ze er eerder bij moeten betrekken. Daarnaast moeten we verder kijken dan alleen naar nieuwbouw. Slim omgaan met de bestaande woningvoorraad is minstens zo belangrijk. Denk aan het verbeteren van de doorstroming: oudere bewoners die nu in grote huizen wonen, moeten worden aangemoedigd om te verhuizen naar kleinere, levensloopbestendige woningen. Ook het combineren van wonen en zorg kan bijdragen aan een betere verdeling van de woningvoorraad. In sommige stedelijke gebieden is de lucht in bouwen een optie. Dat moet duurzaam en veilig gebeuren, en het biedt ruimte voor creatieve oplossingen. Het is wel nodig om bij nieuwbouw nu al goed vooruit te kijken, want je zet woningen wel neer voor 20 à 30 jaar en waarschijnlijk nog langer. Dus wie zijn de huidige en de daaropvolgende bewoners van die woningen, die wel moeten voldoen aan bepaalde doorstroomeisen? Dat is wellicht koffiedik kijken, wat niet eenvoudig is. Maar goed, niemand heeft gezegd dat dit makkelijk is. Ik heb er overigens wel vertrouwen in dat we die knappe koppen in Nederland hebben: adviescolleges, wetenschappers, onderwijs- en kennisinstellingen. We hebben een ontzettend stevige basis om de goede beslissingen te kunnen nemen.” Zoals door het huidige kabinet. Dat wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan tweederde betaalbaar moet zijn. Is dat haalbaar? "Het is een ambitieuze doelstelling, maar ambitie is nodig. Het vraagt om een bredere blik. En dan kom ik toch weer terug op mijn eerdere punt: samenwerking. Wat heeft een bepaalde regio nodig? Wat voor vormen van bedrijvigheid heeft een bepaalde regio nodig? Welk type werknemers willen daar dan wonen? Wat voor voorzieningen heb je nodig? Dan stuur je niet vanuit alleen de overheid of vanuit het bedrijfsleven; dat doe je samen. Neem nu de Brainport Eindhoven, zowel vanuit mijn rol als Universiteitshoogleraar Brede Welvaart aan de Tilburg University als vanuit de SER gaan we binnenkort op werkbezoek bij ASML. Zij trekken kennismigranten aan, die hier ook willen wonen. Maar wat voor type kennismigranten trek je aan als bedrijf? Blijven ze hier een paar jaar, of zijn dat werknemers die waarschijnlijk langer blijven? Het is lastig om dat allemaal van tevoren te weten, maar je kunt op basis van ervaringsgegevens berekenen welk percentage in Nederland een relatie zal vinden en dus in die regio Eindhoven een gezin gaat beginnen. Dat heeft uiteraard effect op het soort woningen dat je in deze regio nodig hebt. Voor de bijdrage van de Brainportregio aan onze brede welvaart - dus zowel een aantrekkelijk investeringsklimaat als een fijne sociale omgeving om in te wonen - is het cruciaal om hier de goede afwegingen te maken.” Minder regels is een mantra van het huidige kabinet. Is dat haalbaar? "Misschien niet louter minder regels, maar wel: andere regels. Vergeet ook niet: regels zijn er vaak niet voor niets. Ze dienen onder meer om veiligheid te waarborgen of verduurzaming te stimuleren. Maar je komt wel op een punt dat we ook door de hoeven van het systeem kunnen zakken, waarin we verstrikt raken in een wirwar van regels. Dat is waar momenteel veel huishoudens en bedrijven tegenaanlopen. Wat nodig is, is een balans: regels moeten bijdragen aan de opgave, niet de voortgang belemmeren. Door “Hoe mooi zou het zijn als we in 2030 terugdenken en zeggen: hè, wat fijn hè, dat we in 2025 van het slot gingen” Vierde editie boek ‘Hoe woont Nederland in 2030?’ verschenen Dit interview is geplaatst in de vierde editie van het boek Hoe woont Nederland in 2030?. Dit boek heeft de redactie van RenovatieTotaal gemaakt in opdracht en in samenwerking met vastgoedonderhoudsbedrijf ROZA uit Culemborg. Na de eerste drie edities in 2022, 2023 hebben we ook dit jaar 14 inzichten over het huidige en het toekomstige wonen verzamelen. Deze editie is onlangs verschenen. Het is de bedoeling dat deze reeks tot en met 2030 jaarlijks met een editie komt. Kijk voor deze editie op onze site: www.renovatietotaal.nl/roza-4.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=