11 nr. 2 April 2025 Thema Onderhoud & Schilderwerk Wat is de juiste keuze van arbeidsmiddelen bij werken op hoogte? Werken op hoogte brengt risico’s met zich mee en vraagt om een weloverwogen keuze van arbeidsmiddelen. Die keuze wordt niet alleen bepaald door wat de opdrachtgever gedaan wil hebben, maar zeker ook wat de wet- en regelgeving voorschrijft. En dan is er ook nog eens de verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers om het juiste arbeidsmiddel te kiezen bij werken op hoogte. Maar hoe maak je die juiste keuze? Emile Bakkum van PST Steigerbouw B.V. praat ons bij. Auteur: Harmen Weijer Foto’s: PST Steigerbouw Het klinkt behoorlijk deftig: arbeidsmiddel voor werken op hoogte. Maar wat betekent dat in de praktijk? Bakkum: “Het draait hier om veiligheid. Grofweg maakt de Arbeidsomstandighedenwet een tweedeling: collectieve beschermingsmaatregelen, zoals steigers of vaste werkplatforms, en persoonlijke beschermingsmiddelen zoals harnasgordels en valbeveiliging. Collectief moet altijd de voorkeur krijgen boven persoonlijk, omdat daarmee meerdere vakmensen veilig kunnen werken.” Werkgever Diezelfde Arbowet stelt ook heel helder wie verantwoordelijk is om te zorgen voor een veilige werkomgeving, en dus het juiste arbeidsmiddel. “Dat is de werkgever van de gebruiker. Dat kan een onderhouds- en renovatiebedrijf zijn, maar ook een schildersbedrijf of gespecialiseerde steigerbouwers. Dit betekent dat de risico’s van werken op hoogte in kaart moeten worden gebracht en dat passende maatregelen moeten worden genomen. Daarnaast draagt de werknemer ook zelf verantwoordelijkheid. Denk aan het correct gebruiken van de middelen, het naleven van de veiligheidsvoorschriften en het signaleren van onveilige situaties. Het is allemaal essentieel om ongevallen te voorkomen.” Tot zover de theorie. Bakkum komt in de praktijk te vaak tegen dat het toch niet helemaal netjes verloopt. “Neem nu het gebruik van rolsteigers. Ik kom best vaak tegen dat bij een renovatie of groot onderhoud van grondgebonden woningen rolsteigers in de tuin worden gebruikt. En als ik tuin zeg, dan weet je al gelijk dat de ondergrond vaak niet vlak of stevig genoeg is. Nu heb je daarvoor wel platen, meestal van hout. Maar toch worden ook die niet altijd of niet goed gebruikt. Bovendien is het rollen in tuinen niet echt gemakkelijk. Dus dan is het zeker de vraag of het wel zo handig was om hiervoor rolsteigers te gebruiken.” Verkeerd opgebouwd Rolsteigers worden soms ook verkeerd opgebouwd, weet Bakkum. “Dan kun je denken aan het overslaan van diagonaalverbanden of het niet correct plaatsen van leuningen en kantplanken, wat de stabiliteit en veiligheid in gevaar brengt. Maar zeker ook aan het gebruik van de steigers door de vaklui. Het komt nog heel vaak voor dat zij naar boven klimmen via de buitenkant van de rolsteiger in plaats van gebruik te maken van de interne toegang via een ladder. Dat laatste is natuurlijk veel veiliger.” De vraag is dan ook: hoe kun je er voor zorgen dat er op een juiste manier op hoogte wordt gewerkt? “Dat vereist kennis bij de steigergebruikers, die je opdoet door opleidingen en cursussen op dit vlak te volgen. Voor opdrachtgevers is het zaak in zee te gaan met bedrijven die volledig gecertificeerd zijn. Leden van de branchevereniging VSB zijn dat allemaal, maar ook nietleden kunnen gecertificeerd zijn. Het is kwestie van een goede uitvraag doen. Wat wij op dit moment ook vaak zien, is dat wij als PST Steigerbouw door vastgoedonderhoudsbedrijven al in het voortraject worden benaderd met de vraag welke arbeidsmiddelen te gebruiken voor werken op hoogte. Dan gaat het dus al om projecten die in 2026 gaan plaatsvinden.” Wat zijn de nieuwste ontwikkelingen in werken op hoogte, of zijn steigers en ladders nog steeds de standaard oplossingen? Bakkum: “We zien de laatste jaren de mobiele hangbruginstallaties steeds vaker gevraagd en gebruikt worden. Deze zijn flexibel te gebruiken, zowel verticaal als horizontaal. Deze worden vooral ingezet bij werk aan hele hoge appartementencomplexen, zoals je in de Randstad veel ziet. Het voordeel hiervan is dat de verplaatsing van de installatie vaak zelf gedaan kan worden en dat werklui daarmee het werktempo in eigen hand hebben.” Innovaties en trends Daarnaast vindt in deze tak veel innovatie plaats op het logistieke vlak. “We zien steeds vaker dat bij het horizontaal-verticaal transport op locatie bij wat hogere steigers lieren, takels en liften worden ingezet. Er is nu al een steigerlift, waarbij de bak waar je mee hijst, eraf gehaald kan worden op de grond, waarna die bevoorraad kan worden. Ondertussen kan een lege bak van boven naar beneden worden gehesen, en deze volle bak direct aangekoppeld worden. Dat scheelt tijd en moeite.” Een andere trend waarvan Bakkum veel verwacht, is het gebruik van elektrisch materieel op de steiger. “Op de BouwBeurs 2025 zag ik enkele voorbeelden van elektrische materieelkarren. Deze hoef je dus niet zelf te verplaatsen over de steiger naar bijvoorbeeld de lift, en dat is ook weer efficiënter en gebruiksvriendelijker voor de vakmensen.” De laatste jaren worden steeds vaker mobiele hangbruginstallaties gebruikt. Deze zijn flexibel te gebruiken, zowel verticaal als horizontaal, en worden vooral ingezet bij werk aan hele hoge appartementencomplexen, zoals je in de Randstad veel ziet. Ook bij ronde gebouwen zoals deze toren, kunnen hangbruginstallaties worden ingezet. Veilig een steiger opklimmen doe je gebruik te maken van de interne toegang via een ladder.
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=