18 nr. 7 December 2024 Interview Hoe woont Nederland in 2030? “ Achterstand in wijken komt niet door de mensen, maar door de woningen” Dat er een causaal verband bestaat tussen minder bedeelde inwoners en hun woningen, is even bekend als logisch. Immers: heb je weinig te besteden, dan kun je ook niet een vrijstaand huis veroorloven. Dat dit in steden tot probleemwijken heeft geleid, is de laatste decennia steeds duidelijker geworden. Ze hebben verschillende namen gekregen: van aandachtswijken naar prachtwijken en krachtwijken. Maar hoe los je die problemen nu integraal op? In Rotterdam is oud-wethouder van de tweede grote stad van Nederland Marco Pastors als directeur van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid inmiddels al ruim 12 jaar bezig met die oplossing. En de tussenresultaten liegen er niet om. Auteur: Harmen Weijer. Foto’s: Christiaan Krop U bent al jaren betrokken om problemen in wijken in Rotterdam op te lossen. Sinds 2012 ben u directeur van Nationaal Programma Rotterdam Zuid. In welke mate maakt ‘wonen’ deel uit van de oplossing van deze problemen? “We hebben daar de afgelopen 12 jaar inderdaad goed over kunnen nadenken. En ik durf zelfs te zeggen dat als je het hebt over de problematiek en de achterstanden die mensen hebben, waardoor ze aan de verkeerde kant van de tweedeling komen te staan, de oorzaak juist is: de woningen. Deze mensen hebben echt niet met elkaar vergaderd en gezegd tegen elkaar: zullen we eens lekker bij elkaar op een kluitje gaan wonen? Die woningvoorraad heeft er voor gezorgd dat deze groep aangewezen is op dit soort woningen. Het zorgt er ook voor dat degenen die de weg omhoog weten te vinden – en die zijn gelukkig ook heel veel – dat die noodgedwongen de wijk uit moeten. Dit omdat de woningen die ze zich inmiddels kunnen veroorloven niet in hun wijk bevinden. Voor heel veel mensen geldt dat ze dat helemaal niet willen. En dat merken we dus als we nieuwbouw realiseren: daarvan gaat 60% naar mensen uit Rotterdam-Zuid. Zij kennen Zuid, en denken: ‘hé, er komt een goede nieuwe woning die ik kan betalen (want meestal zijn dat middeldure tot dure woningen). En ik hoef de wijk niet meer uit.’ Dat is heel belangrijk want deze mensen zijn de sociale steigers van de wijk. Omdat dus de woningvoorraad in Zuid zo eenzijdig was, gingen zij voorheen naar de randgemeenten of naar andere, aantrekkelijkere delen van Rotterdam.” Dus de oorzaak zijn de woningen, het lijkt me logisch dat jullie die als eerste hebben aangepakt, toch? “Juist niet, ondanks dat we vinden dat woningen de diepe oorzaak zijn van geconcentreerde achterstanden. Het komt niet door de mensen, het komt door de woningen die we daar hebben neergezet en hebben laten staan. Maar toch zijn we aan de slag gegaan met de mensen, want wij zeggen: het zijn de mensen die er last van hebben! Toen we in 2012 zijn begonnen, was net de 20-jarige ambitie vastgesteld om de mensen in Rotterdam-Zuid echt te gaan helpen. Dat lukt niet in 4 jaar, want daarvoor is het gebied te groot en de problematiek te ingewikkeld. De verschillende organisaties zijn daar ook niet op ingericht, dus we nemen daarvoor meer tijd. En we doen het met elkaar, dus gemeente, woningcorporaties, UWV en zelfs het Rijk. Wat ik ook goed vond wat ik aantrof in het begin, was de concrete ambitie: waar staat Rotterdam-Zuid over 20 jaar? Dus meer opgeleide mensen, meer mensen aan het werk, minder mensen met een uitkering. Dat leverde een nieuw soort energie op, bij overheidsorganisaties, maar ook bij de inwoners zelf. Want vaak zag je bij dit soort programma’s in het verleden veel cynisme bij hen, waarbij men zei: ‘oh, ze hebben weer wat bedacht, en we mogen weer komen opdraven. Daar horen we vast niets meer van terug, en tegen de tijd dat het net leuk begint te worden, dan gaat het allemaal weer anders.’ Dat wilden we voorkomen.” Oké, dus jullie zijn aan de slag gegaan met de mensen, wat is er precies gebeurd in de afgelopen 12 jaar? “We zijn ons gaan richten op de scholen en de kinderen, en op de mensen met een uitkering. Als we hen verder op weg zouden kunnen helpen, verbetert de wijk van binnenuit. Kinderen zijn een belangrijke doelgroep, omdat voor hen nog alles openstaat. Alles wat je voor hen goed doet, is voor de rest van hun leven. Dus we zijn begonnen met 10 uur extra lesgeven op de scholen in Marco Pastors, directeur Nationaal Programma Rotterdam Zuid: Vierde editie boek Hoe woont Nederland in 2030? in aantocht Dit interview wordt geplaatst in de vierde editie van het boek Hoe woont Nederland in 2030?. Dit boek maakt de redactie van RenovatieTotaal in opdracht en in samenwerking met vastgoedonderhoudsbedrijf ROZA uit Culemborg. Na de eerste drie edities in 2022, 2023 en dit jaar gaan we opnieuw 14 inzichten over het huidige en het toekomstige wonen verzamelen. Deze editie komt begin volgend jaar uit. Het is de bedoeling dat deze reeks tot en met 2030 jaarlijks met een editie komt. Kijk voor de laatste editie op onze site: https://www.renovatietotaal.nl/roza-3/. Volgend jaar komt hier de nieuwe 2025-editie. Marco Pastors: “We aan de slag gegaan met de mensen, want wij zeggen: het zijn de mensen die er last van hebben!”
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=