25 nr. 5 September 2023 transitie, warmtevisie, vluchtelingenopvang door de oorlog in Oekraïne, personeelsschaarste, materialentekort. Het is een ‘perfect storm’, waarin alles tegelijkertijd op ons afkomt.” Hoe komen we uit die ‘perfect storm’? “Stapje voor stapje nemen, je kunt niet alle onderdelen tegelijkertijd oplossen. Dan is de vraag: welke krijgt de hoogste prioriteit? Als de EU strikt gaat handhaven op de stikstofuitstoot, dan heeft Nederland op veel vlakken een probleem. Dus ik denk dat we dat als eerste snel moeten oplossen. Bovendien zorgt dit ervoor dat bouwers anders gaan nadenken over hoe ze hun proces gaan inrichten. Dus dat heeft meer positieve duurzame gevolgen.” Ervan uitgaan dat er voor het stikstofvraagstuk een oplossing wordt gevonden, moeten in Nederland veel woningen worden verduurzaamd. Wat is daarvoor in de komende jaren nodig? “Van de 8 miljoen woningen zijn er een kleine 2,5 miljoen in bezit van woningcorporaties. Ik verwacht dat de corporaties zich de komende jaren aan de afspraken houden en hun voorraad gaan verduurzamen. Maar er zijn 4,5 miljoen woningen in particulier bezit en voor hen is niets collectiefs geregeld. Op dat vlak zijn wij in een Europees project als Bouwhulpgroep in Rotterdam bezig om dit wel te organiseren. We sluiten hierbij aan bij een energiecollectief, en we proberen voor allereerst een klein blok van 16 woningen een collectief aanbieding van aannemers te verkrijgen om hun hele huis te verbeteren. Dan gaat het om: isolatie van dak en gevel, installaties voor verwarming en ventilatie. We bundelen hier dus de vraag van bewoners van gelijksoortige huizen met dito oplossingen. Het is de bedoeling dit op te schalen naar 350 woningen en verder. Maar we lopen hier wel tegen het huidige marktprobleem aan dat er te weinig bouwers zijn om deze collectieve opdracht op te pakken. En de bewoners zelf moeten nog wel meer beseffen dat de opgave groter is dan alleen maar de spouwmuur te laten isoleren. Om dat meer tussen de oren te krijgen hebben we lange adem nodig.” Welke ontwikkelingen zullen we in de komende jaren nog meer op ons af krijgen? “Ik verwacht dat we met slimmere oplossingen moeten komen om aan de vraag van woningen te kunnen voldoen. Ik denk niet dat die 900.000 nieuwe woningen allemaal worden gebouwd. Ik zou het al heel knap vinden als we de productie van 70.000 woningen per jaar kunnen halen. We moeten dus veel meer kijken naar wat er al staat en hoe we dat op een andere manier kunnen gebruiken. Woningcorporaties renoveren nu al meer woningen die aanvankelijk gesloopt zouden worden. Ook kijken ze naar het splitsen van eengezinswoningen. Hun grootste doelgroep is 1- en 2-persoons huishoudens, maar het meeste bezit is eengezinswoningen. En energiebesparing was al belangrijk, maar wordt nu grootschalig besproken door particulieren, waar dit eerder te technisch werd bevonden. Mensen gaan er nu over nadenken, misschien is dat nog wel het goede vanuit alle crises.” Ten slotte: hoe denk je dat Nederland in 2030 woont? “Dat zal voor het grootste deel zijn in dezelfde woningen als nu, want in 2030 staat 90% van de huidige woningen er nog steeds. Die woningen zijn wel voor een deel verbeterd en op sommige plekken anders ingedeeld. Maar voor een flink deel – vooral van particulieren – zijn er vooral kleine maatregelen genomen, omdat zij dat zelf kan organiseren. Ik denk dat aan gemeenten er steeds dwingender - of aardiger gezegd - dringender gewezen moet worden op het echt uitvoeren van het Klimaatakkoord. Ik denk dat het daarom verstandig is dat er een soort Regionale Dienst voor Energietransitie moet komen, waarin meerdere gemeenten aan deelnemen. Die krijg dan de taak om de energietransitie, ook in de bouw, praktisch uit te voeren.” Tweede editie boek Hoe woont Nederland in 2030? Dit interview is eerder geplaatst in de tweede editie van het boek Hoe woont Nederland in 2030?. Dit boek heeft de redactie van RenovatieTotaal in opdracht en in samenwerking met vastgoedonderhoudsbedrijf ROZA uit Culemborg gemaakt. Na de eerste editie vorig jaar zijn opnieuw 14 inzichten over het huidige en het toekomstige wonen opgeschreven. Op dit moment is de redactie bezig met de derde editie, die begin 2024 verschijnt. Het is de bedoeling dat deze reeks tot en met 2030 jaarlijks met een editie komt. Wilt u het boek ook ontvangen, ga dan naar: www.renovatietotaal.nl/boek-aanvragen
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=