RenovatieTotaal 7 - 2020

3 nr. 7 December 2020 Redactioneel COLOFON In dit nummer RenovatieTotaal is een onafhankelijke informatiebron en verschijnt 7 maal per jaar. RenovatieTotaal gaat over renovatie, restauratie, herbestemming, onderhoud, op- en aanbouwen en alles wat met de bestaande bouw te maken heeft. Jaargang 10, nummer 7, december 2020 Uitgever André Lardinois Hoofdredactie Harmen Weijer redactie@renovatietotaal.nl Redactie Frank de Groot Paul Engels Herman Grendelman Medewerkers Haico van Nunen Advertenties Hugo Arends (0570) 861007 E-mail: hugo@handelsuitgaven.nl Tom Sotthewes (0570) 654660 E-mal: tom@handelsuitgaven.nl Abonnementen Mirjam Nijbroek (0570) 861009 E-mail: mirjam@handelsuitgaven.nl Ontwerp en Opmaak Bureau OMA, Doetinchem www.bureauoma.nl Cover Van kazerne naar universiteitsparel, pagina 18 (Foto: Ronald Tilleman) Druk Rodi Rotatiedruk RenovatieTotaal is een uitgave van Nederlandse HandelsUitgaven BV Postbus 2273, 7420 AG Deventer Maagdenburgstraat 22 7421 ZC Deventer Tel. 0570 – 861009 E-mail: info@handelsuitgaven.nl Copyright Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder de nadrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is zorgvuldig en naar het beste weten samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen echter niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, als gevolg van handelingen of beslissingen die op deze informatie zijn gebaseerd. Thema Transformatie: Maastrichtse Tapijnkazerne omgebouwd 8 Interview: “ Circulaire bouw vraagt om een breed gedragen definitie” 17 Installaties: Moderne installaties voor middeleeuwse kerk 21 5 Actueel 7 Column Haico van Nunen 10 Techniek: Schooldaken maken stikstofoxiden onschadelijk 11 T hema Transformatie: Corona-crisis katalysator van duurzame trends 14 Thema Transformatie: Gerieflijk wonen in een voormalige kantoorkolos 19 L ezertest: Biobased houtreparatiepasta getest bij lagere temperaturen 20 P roject: Dak van distributiehal met 3 meter hydraulisch gelift 23 Productoverzicht Transformaties Deze laatste editie van RenovatieTotaal in dit bizarre jaar gaat over transformaties. Eerder dit jaar riep ik op deze plek dat dit het jaar van de transformaties zou worden. Dat dit een geheel andere wending zou krijgen dan ik eigenlijk bedoelde, kon ik uiteraard toen nog niet bevroeden. Dit jaar is in veel opzichten een jaar van omwentelingen ge- worden. Dat geldt vooral in het intermenselijke contact, en uiteindelijk heeft dat ook zijn weerslag op hoe we onze gebou- wen gebruiken en wat daarvoor nodig is om ze te bouwen en renoveren. Hoe dat exact uitpakt is nog niet duidelijk, zo blijkt ook uit het verhaal van Cushman & Wakefield (pag. 11). Want de corona- crisis zorgt er nu voor dat bijvoorbeeld kantoren minder ge- bruikt worden – thuiswerken is immers de norm. Maar dat wil niet betekenen dat ze ‘en masse’ omgebouwd gaan worden tot bijvoorbeeld broodnodige woningen. Veel bedrijven weten nu nog niet precies wat de effecten zijn van de corona-crisis. Overheden en grote kantoororganisaties zeggen nu wel dat ze in de toekomst meer dan voorheen hun personeel enkele dagen vanuit huis zullen laten werken. Maar de vraag is natuurlijk: gebeurt dat straks ook echt? Als het puntje bij paaltje komt en de corona-crisis is voorbij, dan kan het heel goed zijn dat we teruggaan naar business as usual. Aan de andere kant zei Churchill ooit al: “never waste a good crisis”. Dus als er één moment is om kantoren maar ook winkelgebieden te transfor- meren naar andere functies, is dat nu wel. Veel kantoorloca- ties, maar ook veel binnensteden zijn daar hard aan toe. Die transformaties leveren interessante en verrassende combi- naties op van nieuw en oud, zoals in deze editie op pag. 8 en 9, en ook pag. 13. En dat zijn maar enkele van de vele voorbeelden van dit soort transformaties. Met een beetje weemoedigheid durf ik te zeggen dat deze voorbeelden een soort louterend ge- voel geven, dat we van onze oude leven geen afscheid hoeven te nemen maar het goed is een nieuw vleugje tot ons toe te laten. Goede feestdagen en alvast het beste jaar ooit gewenst: 2021. Harmen Weijer Hoofdredacteur RenovatieTotaal Reageren? redactie@renovatietotaal.nl