RenovatieTotaal 7 - 2020

14 nr. 7 December 2020 Thema Transformatie: Installaties Gerieflijk wonen in een voormalige kantoorkolos Niet tegen de structuur van een bestaand gebouw ingaan. Op die manier heeft architectenbureau cepezed het voormalige Shell-kantoor uit 1968 tot het aantrekkelijke en hoogwaardige woongebouw Park Hoog Oostduin kunnen transformeren. Crux daarbij was het betrekken van een groot deel van de voormalige dubbele verkeerszone op iedere verdieping bij de appartementen aan de noord-westkant (zeezijde) en een uitbouw van drie meter aan de appartementen aan de zuid-oostkant (park/stadszijde). De nieuwe, smallere ontsluitingszone werd door plaatsing van alle natte installatietechniek tevens een buffer voor geluid en brand. Via vides kon extra daglicht in de nieuwe centrale corridors worden ingebracht. Clustering van de installaties op de grens van de gang en woningen maakt dat er grote indelingsvrijheid per verdieping is en zichtbare leidingen in de woningen zijn voorkomen. Het benodigde leidingwerk was bovendien netjes in de zwevende dekvloeren weg te werken. Auteur: Paul Engels; foto’s: Lucas van der Wee/cepezed en anderen R onald Schleurholts, architect & partner van cepezed, legt het belang van de nieuwe ontslui- tingszone uit: “Het gebouw bestond uit kantoorstroken langs de gevels, een kernstrook met trappen, liften en schachten in het hart en daarlangs aan weerszijden gangen naar de kan- toren. Hadden we die bestaande structuur op de verdiepingen gehand- haafd, dan zouden wij zo’n 55% nuttig vloeroppervlakte van het casco kun- nen benutten voor de woningen. Dat was qua investering niet lonend. Nu hebben de woningen aan de zeekant een paar meter van die gangruimte gekregen. Aan de zeezijde staat veel wind op het 16 verdiepingen tellende hoogbouwdeel. Daar hebben wij met inpandige loggia’s de buitenbeleving kunnen toevoegen aan de apparte- menten." Aan de stadszijde is een staalcon- structie op de bestaande betonnen kelder/parkeergarage geplaatst, zodat de woningen aan die zijde ook 3 meter aan diepte winnen in de vorm van een groot balkon. "Zo kwamen we op 75% nuttig gebruik van de vloeroppervlakte. Door de trappen- huizen op de kopgevels verder naar binnen te verplaatsen en de vrijgeko- men ruimte te transformeren tot bij- zondere hoekwoningen gaan we over de 80% nuttig vloergebruik heen. Met deze doordachte opzet liggen boven- dien alle woon/verblijfsruimtes aan de buitengevel. Logisch, want daar- mee hebben de bewoners prachtig zicht op de parkomgeving, Den Haag en Scheveningen.” Kolomvrij casco Het voormalige kantoorgebouw met een aanzienlijke hoogbouwschijf en een lage dwarsvleugel, naar een ont- werp van H.E. Oud, maakte deel uit van de Shell-campus in de statige wijk Benoordenhout. Fraai gelegen in een parkomgeving in de Engelse land- schapstijl. Schleurholts: “Het kantoor werd gebouwd aan de rand van het landgoed Oostduin-Arendsdorp, op de plek waar vroeger het statige land- huis van Gravin van Bylandt stond. Dat was in de oorlog gebombardeerd en de gemeente kocht later de grond onder voorwaarde dat er alleen drie verpleeg- en ouderenhuizen in dit park gebouwd mogen worden. Uit- eindelijk kon Shell daar toch het kolossale kantoor bouwen, op de plek van het beoogde derde verpleeg­ gebouw." Over de bouwkwaliteit niets dan goeds, want het werd een hoogwaar- dig betonnen gebouw met een pretti- ge hoogte van de verdiepingen. "Door de dragende gevels en middenzone ontstond na de ontmanteling een kolomvrij casco. Precies wat opdracht- Oude situatie: De hoogbouw van het L-vormige Shell-kantoor is als casco blijven staan, de laag- bouw is gesloopt en vrijstaand nieuw gebouwd. gevers OD75 en Bouwinvest voor ogen hadden. Op de scheiding tussen de oorspronkelijke bouw en de uitbrei- ding staan wel kolommen, maar die dragen juist bij aan een vanzelfspre- kende zonering van de ruimten. Voor ons was wel van belang het modernis- tische kantoorgebouw qua uiterlijk te transformeren tot een herkenbaar woongebouw zonder het modernis- tisch DNA te ontkennen. In de uit- breiding aan de zuidkant hebben we twee grote sparingen gemaakt, waar- door het als woongebouw leesbaar is en een prettiger schaalbeleving heeft. Maar het is nog steeds dat modernis- tisch gebouw uit de jaren ‘60, met een rank en elegant gebouwvolume, waar- bij de afgeronde hoekwoningen het gebouw extra allure geven.” Belangrijk uitgangspunt was om het woongebouw weer in het groen te plaatsen; tijdens het gebruik als kan- toor werd het beeld gedomineerd door een stenige parkeerplaats. “Het kan- toorgebouw stond verhoogd op een grote ondergrondse parkeer/atoomkel- der. Door die bestaande kelder te ver- hogen met een extra laag, sloten wij precies aan op de begane grondvloer en konden wij alle auto’s van het ter- rein weghalen. Er is nu sprake van een Er is gekozen voor individuele verwar- ming en ventilatie van de woningen, met een cv-ketel en vloerverwarming. De hoogbouw heeft een fraaie entree gekregen met hergebruik van het travertin. De kunstzinnige tegelplateaus van Karel Appel zijn in de hoogbouwge- vel terugge- plaatst.