RenovatieTotaal 6 - 2020

20 nr. 6 Oktober 2020 Thema Dak- en gevelrenovatie Energietransitie dwingt tot industrialisatie Om op de grote renovatie-opgave de komende jaren en het oplopende tekort aan vakmensen te anticiperen is industrialisatie van het bouwproces noodzakelijk. Dat betekent onder meer verdergaande prefabricage. Bijvoorbeeld prefab gevelelementen, afgewerkt met keramische steenstrips. Tijdens een webinar van Vandersanden ging Victor Albers, business development manager industriële toepassingen bij het Belgische familiebedrijf, in op de noodzaak om industrieel te bouwen. RenovatieTotaal keek en luisterde mee. Auteur: ing. Frank de Groot “H et Klimaatakkoord gaat vooral over de vervanging van aardgas door iets anders. In 2050 moeten zeven miljoen woningen en één miljoen gebouwen van het aardgas af. Als eerste stap moeten in 2030 de eerste 1,5 miljoen bestaande woningen verduurzaamd zijn. Van het aardgas af, betekent meestal overstap naar duurzame technieken, zoals warmtepompen en warmtenetten (restwarmte) in combi- natie met lage temperatuur verwar- ming (LTV). Maar juist die technieken vragen een goede schilisolatie, omdat gebouwen daarbij verwarmd worden met lagere temperaturen, zoals bij vloerverwarming. Hierdoor ligt er een enorme renovatie-opgave!”, zegt Vic- tor Albers, die geflankeerd wordt door Roland Classen, B2B marketingmana- ger bij Vandersanden. Hij vervolgt: “En dan hebben we ook nog te maken met de stikstofproble- matiek, waardoor onder meer het aantal transportbewegingen omlaag moet. Prefabricage biedt de mogelijk- heid om sneller te renoveren met minder transportbewegingen. En de faalkosten dalen ook nog!” Urgentie voor prefab “Bij het renoveren in binnenstedelijk gebied lijkt me een beperking van de transportbewegingen ook een voor- deel”, zegt Classen. “Ja, dat klopt’, antwoordt Albers. “Gemeenten stel- len ook steeds vaker eisen aan bin- nenstedelijke transport, zoals de maximale uitstoot van stikstof. Maar de faalkosten moeten ook omlaag. Je hoort regelmatig cijfers van 10 pro- cent faalkosten. Dan praat je in de bouw over miljarden euro’s. Door bij- voorbeeld gevels en daken onder geconditioneerde omstandigheden in de fabriek te prefabriceren en op de bouwplaats alleen nog te assemble- ren, kunnen de faalkosten enorm omlaag. Daarbij kunnen we in één dag een gevel vervangen. Dat scheelt veel overlast voor bewoners en neemt de kans op fouten af.” Wat is prefab bouwen? Prefab bouwen lijkt een eenduidig begrip, maar volgens Classen is dat niet: “Als je aan tien mensen vraagt wat prefab is, krijg je tien verschillen- de antwoorden.” Hij heeft enkele voorbeelden: “Prefab is een breed begrip. Een kanaalplaatvloer kun je ook een prefab vloer noemen. Of ver- diepingshoge binnenwanden. Wat verder gaan echter prefab gevelele- menten, inclusief kozijnen, ramen, deuren, beglazing, isolatie en gevelbe- kleding. Nog verder gaan prefab bad- kamers of zelfs complete woonunits.” Vandersanden biedt met haar kerami- sche steenstrips een goede mogelijk- heid om gevels volledig te prefabrice- ren, maar toch het uiterlijk van met- selwerk te behouden. Vooral bij bestaande bouw is het wenselijk dat de uitstraling van een woonwijk behouden blijft bij grootschalige renovatie. “De mogelijkheden voor prefab gevelelementen met kerami- sche steenstrips zijn groot. Zo kan de drager een betonnen binnenspouw- blad zijn, maar ook houtskeletbouw of staalframebouw.” Tweede leven Verouderde en slecht geïsoleerde woongebouwen kunnen ook een tweede leven krijgen met het innova- tieve gevelbekledingssysteem Signa van Vandersanden. Signa bestaat uit weervaste Rockpanel® gevelpanelen waarop een compositie van Vander- sanden steenstrippen is verlijmd. De panelen worden kant-en-klaar voor de klant geproduceerd. Deze klant heeft een grote ontwerpvrijheid: reliëf, kleur, formaat en metselver- Prefab betonwanden met keramische steenstrips Vandersanden en de Nederlandse producent van prefab casco’s Spaansen slaan de handen in elkaar om prefab woningen in een stroomversnelling te brengen. Voortaan kan Spaansen gevels compleet afgewerkt met keramische baksteenstrips leveren. Deze totaaloplossing krijgt de naam ‘Gevelklaar’ en is mede mogelijk gemaakt door het RoboBrick systeem van Vandersanden. Spaansen levert al jaren casco’s van beton, voorzien van kozijnen, elektra en instortvoorzieningen. Eenmaal op de bouwlocatie, worden deze casco’s in hoog tempo gemonteerd. In samenwerking met Vandersanden kan Spaansen voortaan keramisch afgewerkte gevels toevoegen aan het bestaande beton casco. Ze gebruiken hiervoor het door Vandersanden ontwikkelde RoboBrick systeem om de steenstrips - eveneens van Vander- sanden - te verlijmen op de isolatie van de betonnen wanden. Beide bedrijven geven een garantie van maar liefst twintig jaar op de hechting van steenstrips op de isolatie van deze wanden. Co-creatietraject De nieuwe oplossing Gevelklaar, is het resultaat van een intensief innova- tietraject van beide familiebedrijven. Bij de ontwikkeling heeft men steeds de bevindingen en feedback van trouwe klanten ter harte genomen. Het door Vandersanden ontwikkelde Robobrick systeem is vertaald naar de specifieke wensen van Spaansen en wordt momenteel bij Spaansen in een nieuwe productiehal geplaatst. Het gehele productie- proces van de prefab gevelsystemen vindt in Harlingen plaats. De capaciteit is 200 tot 1.500 woningen per jaar. 21 nr. 6 Oktober 2020 band (horizontaal, verticaal of zelfs schuin) zijn vrij te kiezen. De steen- strippen worden in de fabriek op de Rockpanel platen verlijmd. Montage van de elementen in het werk kan op een frame in aluminium, verzinkt staal of hout. Albers: “Je kunt dus niet meer zeggen dat prefab leidt tot een- heidsworst en repetitie. De architect heeft nog genoeg vormvrijheid." Voordelen prefab bouwen De voordelen van deze totaaloplos- sing zijn volgens Albers legio. De doorlooptijd van de bouw wordt aanzienlijk ingekort en ook de kos- ten en de CO 2 -uitstoot worden sterk gereduceerd. Doordat de buitenschil van de woning in een mum van tijd volledig gemonteerd kan worden, is er minder aanvoer van bouwmateria- len noodzakelijk. Ook kun je steiger- loos bouwen. Daardoor nemen de handelingen en transportbewegin- gen op de bouwplaats af. Bovendien kan er bij regen en vorst doorge- werkt worden. “Alleen als het hard waait kun je de elementen niet veilig hijsen, maar dat is dan ook het enige. Het idee dat prefab bouwen duur is, is dus achterhaald. Als je alle voorde- len op een rij zet, ben je zelfs goedko- per uit. Maar dan moet je wel al in de pre-engineering nadenken over pre- fabricage met alle betrokken partij- en.” “Daar komt bij dat het gebruik van steenstrips, in plaats van een volle baksteen, een besparing aan grond- stoffen en energie oplevert van maar liefst 60 procent. De steenstrips die worden gebruikt hebben immers een breedte van 2 cm, terwijl een tradi­ tionele gevelsteen 10 cm breed is. Met hetzelfde verbruik kan een gro- ter geveloppervlak bekleed worden.” De steenstrippen worden al in de fabriek op de Rockpanel platen verlijmd. Montage van de elementen in het werk kan op een frame in aluminium, verzinkt staal of hout. Verouderde en slecht geïsoleerde woongebouwen kunnen ook een tweede leven krijgen met het innovatieve gevelbekledingssys- teem Signa van Vandersanden.