RenovatieTotaal 4 - 2020

21 nr. 4 Juli 2020 gebouw gasloos te maken. Dit bete- kent een goede gebouwschil, anders is de optie van gasloos zinloos. De kop- gevels, dak en gevelelementen zijn extra geïsoleerd en die laatste zijn kier/luchtdicht. Op deze manier kun- nen de woningen worden voorzien van lage temperatuur vloerverwar- ming/koeling op basis van een collec- tief bodemenergiesysteem. Na de bouwvak wordt begonnen met de eerste boringen. Een boiler, onderdeel van de individuele warmtepomp in elke woning, zorgt voor warmtapwa- ter. In alle publieke ruimten komt ledverlichting. Op het dak worden zonnepanelen geïnstalleerd. De ener- gievraag gaat gigantisch omlaag.” De ventilatie geschiedt via MV WTW boxen in de woningen. Beugelsdijk: “Deze worden op CO 2 én op vocht gestuurd en dat zowel in de woonka- mer als slaapkamer. Naar mijn mening zoals het eigenlijk hoort. Dat is voor de nachtelijke uren namelijk veel beter. De aanvoer is per woning geregeld en de afvoer gebeurt centraal via het dak, met warmteterugwin- ning. We hebben in het casco plek voor verticale schachten, hoewel je natuurlijk voorzichtig moet zijn met extra gaten in de betonvloeren. Er is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van aanwezige sparingen, want er is spra- ke van dunne vloeren en wanden. De woningscheidende vloeren zijn bij- voorbeeld slechts 12 cm dik.” Dit zorgde voorheen voor veel geluid- klachten. Klaverveld: “Er worden in de woningen Metalstud voorzetwanden en plafonds aangebracht. Het scheelt iets aan oppervlakte, maar zo kunnen wij het contactgeluid verticaal en horizontaal sterk reduceren. Wij heb- ben binnen ABT akoestisch adviseurs, die bij dit project hebben meegedacht over oplossingen. Zo zorgen de warm- tepomp en MV-WTW box voor wat decibels extra - met name richting de slaapkamers – maar door speci‹ieke detailleringen los je dat op. Dat geldt ook voor de rioleringen door het pand. Daar zijn technisch goede geluidsarme systemen voor.” Woonkwaliteit Eén van de grootste uitdagingen was het toevoegen van bredere balkons en galerijen aan het betoncasco. Architect Jan Splinter: “Binnen het casco is gekozen voor een doorzonka- mer met open keuken en twee functi- onele slaapkamers. Dit ter vervanging van de kleine woonkamer, aparte eet- keuken en twee grote slaapkamers. Zo kunnen de bewoners vanuit hun woonkamer aan één kant de zee zien en aan de andere kant de skyline van Den Haag. Zo verhoog je de woon- kwaliteit. Dat geldt ook voor de bal- kons en galerijen. In plaats van de 95 cm smalle voorzieningen met spijl- hekken - waar bewoners zich niet echt veilig voelden en last hadden van de wind - komen er nu balkons en galerijen van 1,50 meter breed. Boven- dien hebben die een geïntegreerde opstaande betonnen borstwering van 50 cm hoog met daarboven een gla- zen wand. Dat voelt veel prettiger voor de bewoners en het glas draagt bij aan een fraaiere uitstraling van het flatgebouw.” Opdrachtgever Vestia wilde geen stalen balkons, omdat je aan de kust zit met zoute lucht met grote kans op oxidatie en benodigd onderhoud door de jaren heen. De keuze viel op prefab betonnen balkons. Splinter: “Slanke prefab betonnen consoles met dezelf- de dikte als de galerij/balkonplaat. Zo krijg je geen lelijke, in het oog sprin- gende consoles meer; dat past niet bij het nieuwe moderne gevelbeeld met een slank lijnenspel.” Maar dan ga je extra gewicht aan het casco toevoe- gen. Alles is doorgerekend en met een voorspanverankering van Normteq zijn de prefab betonnen consoles, galerijen en balkons van HCI Beton- industrie aangebracht. Ze zijn vanwe- ge de esthetiek uitgevoerd met witte cement en de consoles zijn keurig geïntegreerd in de elementen. Nek uitgestoken Voor BAM is de verankering een behoorlijke uitdaging, omdat het pre- cisiewerk is, afgestemd op de beste posities in het casco. Beugelsdijk: “We hebben met z’n allen onze nek uitge- stoken om alles constructief haalbaar te maken. Dat is gelukt. Ook de omschakeling van cv-ketels naar een bodemenergiesysteem is succesvol opgelost. We hadden een technische ruimte in de woning voor de cv-ketel, maar daar moet nu een grotere warmte-unit in. Daartegenover staat dat de gasleidingen vervallen. Zo streep je zaken tegen elkaar weg en past alles keurig in de beschikbare ruimte. Dat geldt ook voor de vertica- le leidingen voor het bodemenergie- systeem in de flat, omdat je geen cv- afvoerkanalen hebt. De meterkast in de woningen wordt verzwaard, met een extra groep voor de warmte- pomp.” Gerard Beugelsdijk: “Dit woonge- bouw staat op een superplek. Er komen straks bewoners terug die al meer dan 50 jaar hier hebben gewoond. Arie de Graaf: “Vestia wil graag de sociale woningbouw hand- haven; dat is wettelijk onze primaire taak. Je praat echter over circa 200.000 euro investering per woning. Vandaar die middelhuurwoningen op dat de bovenste drie verdiepingen.” Jan Splinter: “We kunnen blij zijn dat dit bijzondere gebouw voor de komende decennia wordt bewaard. Met woningen die die aan alle heden- daagse eisen voldoen.” De geprefabriceerde kier/luchtdichte gevelelementen worden compleet ingehesen. Hoge borstweringen bieden een veiliger gevoel. Bredere balkons en galerijen voor extra woonkwaliteit. Icoon met expressieve uitstraling Hoog Lindoduin is onbedoeld een icoon geworden vanwege de stedenbouwkun- dige visie in de jaren zestig. Architect Jan Splinter: “Het enorme massale gebouw in de kleinschalige omgeving en de armoedige diuse jaren 60 vormgeving werd door velen als onplezierig ervaren. Slopen die hap, zo was de algemene mening. Eén van de grootste uitdagingen was om het gebouw te transformeren tot een gebouw met een bijzondere uitstraling, meer passend bij een icoon in positieve zin. Maar ook om het gebouw ondanks de massaliteit een aanvaardbaar uiterlijk te geven. Daartoe is een architectonisch concept ontwikkeld om het gebouw een meer zwevend karakter te geven. Meer licht en luchtig, beter leesbaar. Een spannend gebouw met doorgaande zwevende banden en verticale elementen zoals de kopgevels en liƒhuisblok in de buitenhoek. Tezamen zorgt dit voor een expressieve en interessante compositie.”