RenovatieTotaal 2 - 2020

14 nr. 2 April 2020 Thema Onderhoud: Circulair Nijmeegse portiekwoningen stap voor stap circulair verduurzamen Steeds vaker krijgen onderhouds- en renovatiebedrijven van woningcorporaties dezelfde prangende vraag: kunnen jullie onze woningvoorraad verduurzamen én op een circulaire wijze? Over verduurzamen weten de meeste bedrijven inmiddels zo ongeveer alles wel, maar circulariteit is toch wel een heuse zoektocht. Zoals Hagemans Vastgoedonderhoud afgelopen jaar hee ervaren bij het groot onderhoudsproject Voorstenkamp in Nijmegen. Auteur: Harmen Weijer I n de Nijmeegse wijk Voorsten- kamp bezit woningcorporatie Talis een heel aantal portiekflats uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. Het betreft 5 blokken met elk 25 woningen met allerlei type flatwo- ningen, die hard toe waren aan een flinke verduurzamingsslag, vertelt projectleider Mario van den Akker. “De flats hadden een energielabel van E tot hooguit C, beetje afhankelijk van de plek in de portiek. Dat wilde Talis graag opgekrikt zien.” Aan de onderhoudpartners van Talis, Hagemans en aannemer Cuppens+zn, samenwerkend in het bedrijf Qua- drant, werd de vraag gesteld of ze enkele scenario’s konden opstellen, liefst naar zo duurzaam en circulair mogelijk. Quadrant heeft samen met Talis en De Bouwhulpgroep 3 scena- rio’s ontwikkeld. Van den Akker: “Het meest verregaand was een nul-op-de- meter scenario, maar dat zat miljoe- nen euro’s boven de begroting. Uit- eindelijk is gekozen voor een stap voor stap duurzaamheidsscenario, in combinatie met een aantal mooie cir- culaire stappen.” Isoleren In deze eerste stap is vorig jaar de schil aangepakt, onder andere door het dak te vernieuwen. “Dat was nodig om het dak op energetisch vol- doende niveau te brengen. Daarnaast zijn er ook pv-panelen op gekomen, dus dat vereist voldoende draagni- veau. Ook hebben we er nieuwe dak- ramen in geplaatst, en in combinatie met de zonnepanelen was dat nog aardig puzzelen. Verder hebben we de spouwmuren geïsoleerd en hebben we HR++-glas geplaatst in de gevels. Hierbij zijn de oude multiplex draairamen vervangen door nieuwe draairamen met HR++ glas. De uit- straling van de gevels is hierdoor aan- zienlijk verbeterd. Ook zijn de koude- bruggen van betonnen lateien geïso- leerd.” Dat heeft geresulteerd in een veel beter geïsoleerd ‘jasje’. Qua installaties is ondanks de trend naar aardgasloos toch gekozen voor het installeren van nieuwe combi cv- gasketels. “We hebben allerlei varian- ten bekeken: collectieve warmwater- voorzieningen, warmtepompen, warmtenet. Maar deze zijn nog rela- tief duur en vooral is op dit moment nog niet duidelijk welke technologie de doorslag gaat geven. Dan is het verstandiger om dat nog even uit te stellen. Met deze nieuwe cv-ketels kan men weer 18 jaar vooruit.” Dit past ook in het scenario waar Talis met de onderhoudpartners voor heeft gekozen: stap voor stap naar geheel aardgasloos. “We hebben wel in een aantal flats naast de badkamer en toilet ook de keuken vernieuwd. Bij alle woningen is een voorziening gemaakt voor elektrisch koken. In de lege woningen is direct de gasaanslui- ting in de keuken verwijderd. In de bewoonde woningen is deze nog intact gelaten. Dat gaat om woningen die op het moment van het groot onderhoud leegstonden. Dan gaat het toch om zo’n 20 tot 25 procent van de 125 woningen. En ook bij mutaties passen we dat onmiddellijk aan.” Circulariteit Nieuw voor Van den Akker was de aandacht voor circulariteit tijdens onderhoudsprojecten. “We hadden het nog niet eerder meegemaakt en het was wel een hele zoektocht. Voor- al omdat dit voor onze sector nieuw is. En niet alles is mogelijk, maar we hebben een paar hele mooie stappen kunnen zetten.” Zo zijn de dakpannen van het vervan- gen dak voorzichtig van het dak gehaald en door de dakdekker naar een inzamelaar van dakpannen gebracht voor hergebruik. “De dakra- men zijn teruggegaan naar leveran- cier Velux, die ze demonteert en delen ervan weer hergebruikt. De nieuwe dakramen zijn ook circulair, want ze zijn gemaakt van reclaimed hout.” Vijf blokken van 25 appartementen van Talis in de Nijmeegse wijk Voorstenkamp zijn duurzaam en zo circulair mogelijk gerenoveerd. De jaren 80 woningen waren hard toe waren aan een flinke verduurzamingsslag, want ze hadden een energielabel van E tot hooguit C. De entrees waren eveneens toe aan een vernieuwingsbeurt. Zo zijn de dakgoten vernieuwd en om een hoger energielabel te verkrijgen is het dak vernieuwd.