RenovatieTotaal 1 - 2020

8 nr 1 Februari 2020 Project in beeld Rotterdamse Fenixloods ondergaat volledige transformatie Het Rotterdamse Katendrecht is sinds november vorig jaar een iconisch gebouw rijker, of beter gezegd, op- nieuw rijker. Want met de oplevering van Fenix I is een transformatieproject van de hoogste orde afgerond. In deze volledig gerenoveerde voormalige loods zijn kadewoningen, kantoorruimten, een openbare parkeer- garage, een B&B, horeca en culturele voorzieningen gerealiseerd. Op de loods is een stalen tafelconstructie gemaakt waarop nog eens 207 lo‚appartementen gebouwd zijn. MEI architects and planners ontwierp het gebouw en Heijmans nam de ontwikkeling en bouw voor haar rekening. Het gebouw sleepte in december de Rotterdamse Architectuurprijs 2019 in de wacht. Auteur: Joop van Vlerken , foto’s: Ossip Architectuurfotografie “ We hebben een oude loods van 14 meter hoog volledig gerenoveerd en erop hebben we een nieuw gebouw gemaakt. De historie hebben we zoveel mogelijk gerespecteerd en we hebben het gebouw een nieuwe toekomst gegeven. De elementen van vroeger hebben we naar voren gehaald, die hebben een ereplekje gekregen in het project.” Met gepaste trots vertelt Christiaan Cooiman van Heijmans over het project Fenix I dat in november 2019 is opgeleverd. De bouw is eind 2015 gestart. In de afge- lopen vier jaar is de bestaande Fenix- loods volledig gerenoveerd en erop en erin zijn 214 nieuwe loftappartemen- ten gemaakt. Met 45.000 m 2 is het een van de grootste bouwprojecten van Nederland, vertelt Cooiman. “Het nieuwe volume is vier keer zo groot als het oorspronkelijke volume. Maar we hebben er wel voor gezorgd dat het nieuwe gebouw het oude niet wegdrukt. Dat hebben we gedaan door goed naar de verhoudingen te kijken.” Incisielaag Het combineren van de oude loods en de nieuwbouw kwam op het bordje van MEI architects and Planners. Robert Platje van dat bureau vertelt waarom hun ontwerp als winnend plan uit de aanbesteding kwam. “Doordat we het gebouw een getrapt volume hebben gegeven, sluit het aan de ene kant goed aan bij de laagbouw van Katendrecht en aan de andere kant bij de hoogbouw op de Kop van Zuid.” Platje legt uit dat in de Fenixloods I een gemixt programma van culturele, culinaire en commerciële activiteiten herbergt. “De loods wordt gebruikt voor de huisvesting van Circus Rotje- knor, Hogeschool Codarts en Conny Janssen Danst. Daarnaast is er ruimte voor een bed en breakfast, horeca, detailhandel en een inpandige open- bare parkeergarage met 227 parkeer- plaatsen.” De scheiding tussen de voormalige loods en de loftapparte- menten wordt gemarkeerd door een incisielaag tussen het oude en het nieuwe volume. Die bestaat uit een gigantische vakwerkconstructie, waarin loftwoningen zijn gerealiseerd met een verdiepingshoogte van zes meter, vertelt Cooiman. “Dat zijn echt spectaculaire woningen gewor- den met een hoog plafond.” Uit de as herrezen De gemeente Rotterdam is in de wijk Katendrecht al sinds 2004 bezig met een grootschalige herstructurering en transformatie. Hier stond ook de in 1922 naar een ontwerp van C.N. van Goor gebouwde San Franciscoloods van de Holland-Amerikalijn, destijds de grootste opslagloods ter wereld. Deze werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog grotendeels verwoest door een brand. Na de oor- log werden de ernstig beschadigde loodsen hersteld en kregen ze de toe- passelijke naam Fenix, want immers uit de as herrezen. De loodsen hebben geen monumen- tale status, maar waren bijzonder genoeg om te behouden, vertelt Robert Platje van MEI architects & planners. “De geschiedenis van de Fenixloods is nauw verbonden met die van Rotterdam. De gemeente hechtte er veel waarde aan dat de loods behouden zou blijven. We Op de oude opslagloods die geheel gerenoveerd is, zijn 207 loapparte- menten geplaatst. Die rusten op een gehele nieuwe, stalen tafelconstructie die in het oude pand is gerealiseerd. De stalen spanten zijn goed te zien tussen het nieuwe en oude, gerenoveerde deel. Oud en nieuw komen samen in het trappenhuis. merkten tijdens de herontwikkeling dat Rotterdammers en potentiele gebruikers het behoud van de robuus- te industriële kenmerken van de Fenixloods erg konden waarderen.” Koeling De karakteristieke uitstraling van het gebouw is dus intact gebleven, terwijl tegelijkertijd het gebouw een flinke verduurzamingsslag heeft ondergaan met behulp van isolatie en nieuwe kozijnen met HR++-glas. Door de lig- ging van het gebouw is de koelvraag fors, vertelt Cooiman. “We wilden daarom een installatieconcept waarbij we ook koeling aan konden bieden. Uiteindelijk hebben we ervoor geko- zen om wko met stadsverwarming te combineren. Naast het gebouw is een monobron gemaakt, waarmee we kun- nen voorzien in de koudevraag van het gebouw en een deel van de warmte- vraag. De aanvullende warmte komt van stadsverwarming.” De verduurza- ming van de oude loods was van een omvang die het mogelijk maakte om gebruik te maken van de Groenrege- ling van RVO voor zeer duurzame ont- wikkelingen (zie ook kader). Bijzondere eisen In de voormalige gerenoveerde loods is het cultuurcluster van Fenix I geves- tigd. Deze instellingen hadden bijzon- dere eisen voor de inrichting van het pand, vertelt Cooiman. “Een oude loods als deze heeft beperkte mogelijk- heden. Maar de verschillende instellin- gen hadden wel eisen. Ze wilden bij- voorbeeld graag een zaal van minimaal 20 x 20 meter en 6 meter hoog, zonder kolommen. Het was nog een hele uit- daging om dat te kunnen realiseren.”