RenovatieTotaal 1 - 2020

3 nr 1 Februari 2020 Redactioneel COLOFON In dit nummer RenovatieTotaal is een onafhankelijke informatiebron en verschijnt 7 maal per jaar. RenovatieTotaal gaat over renovatie, restauratie, herbestemming, onderhoud, op- en aanbouwen en alles wat met de bestaande bouw te maken hee . Jaargang 10, nummer 1, februari 2020 Uitgever André Lardinois Hoofdredactie Harmen Weijer redactie@renovatietotaal.nl Redactie Frank de Groot Paul Engels Herman Grendelman Medewerkers Haico van Nunen Joop van Vlerken Advertenties Hugo Arends (0570) 861007 E-mail: hugo@handelsuitgaven.nl Tom Sotthewes (0570) 654660 E-mal: tom@handelsuitgaven.nl Abonnementen Mirjam Nijbroek (0570) 861009 E-mail: mirjam@handelsuitgaven.nl Ontwerp en Opmaak BureauOMA BV, Wehl www.bureauoma.nl Cover Transformatie van opslagloods Fenix I in Rotterdam, pagina 8 Druk Rodi Rotatiedruk RenovatieTotaal is een uitgave van Nederlandse HandelsUitgaven BV Postbus 2273, 7420 AG Deventer Maagdenburgstraat 22 7421 ZC Deventer Tel. 0570 – 861009 E-mail: info@handelsuitgaven.nl Copyright Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder de nadrukkelijke schri¡elijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is zorgvuldig en naar het beste weten samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen echter niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, als gevolg van handelingen of beslissingen die op deze informatie zijn gebaseerd. Thema Isolatie: Variabele isolatie als oplossing voor te veel warmte in huizen 11 Installaties: Beetje eigenwijs zijn voor slimme renovatie kerkgebouw De Ark 14 Thema VSK: 2040: Doorgaan zoals nu, of radicaal omdraaien? 20 5 Actueel 7 Column Haico van Nunen 8 Project in Beeld: Transformatie Fenix I 10 Isolatie: Subsidie voor isolatie ook voor eigenaar-bewoners 12 OudNieuw: De Nederlandsche Bank 13 De Vakman: de bio-ecologische vakman 16 Interview: Pieter Snelder 18 Installaties: Renovatie ArsenaalDel 21 Installatienieuws 22 Productoverzicht Nieuw decennium Nieuw jaar, zelfs een nieuw decennium. En dit decennium wordt het tijdperk van de verbouwing van Nederland. Want zonder dat je een glazen bol hoeft te raadplegen, is het niet moeilijk vast te stellen dat de komende jaren in het teken staan van de ‘verbouwing van Nederland’. Naast dat die verbouwing vooral duurzame en comfortabele woningen gaat opleveren, moet het vooral het aanzien van de Nederlandse steden verbe- teren. Dit decennium bepaalt in grote mate dat aanzien voor een groot deel van de rest van de eeuw. Dus is het niet gek om eens de blik vooruit te werpen en dat is precies wat de (installatie)technische branche heeft gedaan met SCENARIO 2040 (zie ook pag 20). Waar willen we zijn in 2040, is de centrale vraag van deze studie van Techniek Neder- land, OTIB, ISSO en TVVL. Maatschappelijke uitdagingen worden gekoppeld aan techniek: kan de techniek die uitdagin- gen oplossen? Het laat zich raden: dat kan dus, maar op welke manier. Het resultaat is twee scenario’s, die behoorlijk uiteenlopen. Het ene is gewoon doorgaan zoals we nu doen, met uiteraard tech- nische vooruitgang maar die vooral inzetten om de welvaart sterk te laten groeien voor iedereen. Het tweede scenario staat daar bijna haaks: de aarde kan niet meer aan, en dus ligt de nadruk op het welzijn van mens, natuur en milieu. Het voordeel van dit soort scenario’s is dat het lekker zwart- wit is, dus heel duidelijk. Maar dat is tegelijkertijd ook de zwakte van deze studie: want we leven nu en ook straks niet in een wereld zonder kleur, dus zwart-wit bestaat niet meer. De kans is groot dat we afstevenen op een derde scenario, een soort hybride scenario, waarin goede én slechte punten van beide toekomstbeelden worden samengevoegd. Niettemin zet het ons wel aan het denken over keuzes die we nu al kunnen maken. Zoals nu al aardgasloos bouwen en re- noveren of in ieder geval aardgasloos ready; of blijven we wachten op dé innovatie van de eeuw? Het is goed te zien dat steeds meer woningeigenaren – groot en klein – nadenken over die keuze, en indien het financieel verantwoord is ook toe- komstbestendige keuzes maken. Harmen Weijer Hoofdredacteur RenovatieTotaal Reageren? redactie@renovatietotaal.nl